AJANSLAR -
Pandemi ile geçen 2020’nin ilk yarısında yüzde 30 kapasite azaltan, esnek çalışmaya geçen otomotiv yan sanayi, hızlı giriş yaptığı 2021’de iş hacmini artırdı. Sektör firmaları, pandemi öncesi kapasitelerine ulaşırken, otomotiv, kamyon, traktör ve tarım makinelerine yan sanayi üreten firmalar, Avrupa ülkelerinin gelecekte Çin ve Uzakdoğu’dan siparişlerini azaltacağını öngörerek kapasite artırıcı yatırım için zemin yoklamaya başladı.
Tayvan, Çin ve Japonya’dan CNC, takım tezgahı siparişi veren firmalara 4-5 ay sonrasına gün verilirken, kullanılmış makine fiyatlarının yeni makine fiyatlarını yakaladığı belirtiliyor. Sektör temsilcileri ciro artışına rağmen, hammadde, işçilik ve navlun ücretlerinde yaşanan artış karşısında düşen kar marjından şikayetçi olurken, bir diğer şikayet konusu da perakende piyasasında da pazarın cazibesiyle elinde çanta yedek parça satışına çıkan şahıslar oldu.
Makine siparişi için 4 ay sonraya gün veriliyor
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis Üyesi Suha Kahraman, otomotiv yan sanayinin pandemi öncesi rakamlara ulaştığını, kamyon, traktör ve tarım makineleri grubunda ise pandemi öncesi kapasitelerinin aşıldığını söyledi. Sektör firmalarının artan siparişler karşısında aralıksız üretim yapmak zorunda kaldığını anlatan Kahraman, “Pandemi Avrupa ve ABD’nin Çin’e olan bağımlılığını azaltması gerektiğini ortaya koydu. Bu noktada Türkiye öne çıkıyor. Bunu dikkate alan firmalar kapasite artırıcı yatırımlara hız verdi. Şu an CNC makine, tezgah bulmakta zorluk yaşanıyor. Kullanılmış makinelerin fiyatı, sıfır makinelere yaklaştı. Örneğin kauçuk pres makinesi için Tayvanlı üretici ile temas kurdum. Firma, temmuzdan önce gönderemem diyor” şeklinde konuştu. Hammadde ve navlun ücretlerindeki artışın sektörü zorladığına değinen Kahraman, “Üretici firmalar, anlaşmalarını sezonluk yaptığı için artan maliyetleri ürüne yansıtamıyor. Bu durum sektörü zorluyor” dedi.
İş hayatımda böylesini görmedim
EBSO Meclis Üyesi Özer Küçükgöl ana sanayiye küresel ölçekte tedarik sağlayan Bosch, Continental gibi küresel firmaların pandemi ile birlikte tedarik zincirindeki tüm siparişleri azalttığını hatırlattı. 2021’e girerken sözkonusu firmaların Belçika, Almanya, Polonya, Macaristan’da boşalan stoklar kadar yedek parçayı yerine koymak için harekete geçtiğini anlatan Küçükgöl, firma olarak Kore, Çin, Japonya’dan makine siparişi için görüştüğü firmaların 4-5 ay sonrasına gün verdiğini, Türkiye’den çözüm ortağı olduğu güçlü bir makine üreticisinin de makine satışlarında geçtiğimiz yıla göre yüzde 25 artış olduğu tespit ettiğini söyledi. Küçükgöl, “Sektörde bir çok firma kapasite artırmak istiyor. Ancak, 3 makine sipariş ediyorsun. Ancak 1 tanesi geliyor. Bu işe Almanya’da başladım. Son 30 yıldır Türkiye’deyim. Böyle bir durumla karşılaşmadım” dedi. Küçükgöl, bu olumlu gelişmeye rağmen, hammadde fiyatları ile navlun ücretlerindeki artışın sektörü zorladığına dikkat çekti. Küçükgöl, “Bu sektöre kapasite olarak olumlu yansıdı. Ancak artan talep, hammadde ve navlunda büyük artışları beraberinde getirdi. Geçmişte 3 bin dolara gelen bir takım tezgahı için 7 bin dolar navlun isteniyor. Artan maliyetler, sektör için sıkıntı yaratıyor” diye konuştu.
“Üretimde artış yüzde 17.92 oldu”
Ege Otomotiv Derneği Başkanı Mehmet Torun, bölge rakamları dikkate alındığında 2020’nin son çeyreğinde iç pazarda bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artış olduğunu belirtti. Torun, “Üretici cephesinde ise artış yüzde 17.92 oldu. Aynı dönem için toptan ve perakende totalde artış yüzde 24.57. Rakamlar, sektörün pandemi öncesine döndüğünü gösteriyor ama artan hammadde maliyetleri, düşen karlılık ve özellikle iç pazarda uzayan vadelerle ortaya çıkan tahsilat sorunu sektörü yoruyor” dedi. Torun ayrıca, yedek parça piyasasında artan talebi dikkate alan bazı kişilerin bireysel olarak pazarlamaya girmesinin sektöre zarar verdiğine dikkat çekti.
