Erdoğan, partinin siyasi yelpazedeki yerinin muhafazakâr demokratlık olduğunu belirtmiştir. Kurucuları ve önde gelen isimlerinden bir bölümü, eski Fazilet Partisine yakın ya da Fazilet Partisi kadrosundan olup bu partinin kapatılmasından sonra kurulan ve devam niteliğine sahip olduğu kabul edilen Saadet Partisine katılmayanlardır. Gerek kuruluştaki, gerekse sonraki dönemlerdeki kadroları değişik parti ve siyasi görüşlerden pek çok adı barındırmıştır. Fazilet Partisinin veya ilgili siyasi geleneğin bir uzantısı olarak gösterilmesine şiddetle karşı çıkılmıştır. Ayrıca Anavatan Partisinin devamı olduğu da iddia edilmiştir.
Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK Parti" olmakla birlikte, baş harflerinden oluşan "AKP" kısaltmasının kullanımı da yaygındır. Amblemi turuncu ve siyah renklerden oluşan ampuldür.
Adalet ve Kalkınma Partisi kurulduğu günden beri katıldığı seçimlerin tamamını kazanma başarısı göstermiştir.
TARİHÇE
16 Ocak 1998'de Refah Partisi'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasıyla Milli Görüş geleneğinden gelen siyasiler Fazilet Partisi altında tekrar birleşti. Ancak değişmeyen politikalar ve değişmeyen yaşlı lider kadro sebebiyle partinin halk tabanında karşılık bulamadığını düşünen Abdullah Gül liderliğindeki Yenilikçiler, Gelenekçiler ile Fazilet Partisi kongresinde başkanlık yarışına girdi. 14 Mayıs 2000 tarihinde düzenlenen kongreyi kıl payı bir farkla kaybeden Yenilikçiler artık partide toplum tabanlı bir siyaset yapılamayacağını düşünmeye başladılar. Bu ortam içinde Fazilet Partisi de Refah Partisi ile aynı akıbete uğrayarak kapatıldı (22 Haziran 2001). Hapisten çıkan Recep Tayyip Erdoğan'ın da aralarına katılması ile Yenilikçiler hemen yeni bir parti çalışmalarına başladı.14 Ağustos 2001 tarihinde kurulan partinin kuruculardan Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül, Abdüllatif Şener, İdris Naim Şahin, Binali Yıldırım ve Bülent Arınç partinin önde gelen isimleridir. Bünyesinde Millî Selamet Partisi-Refah Partisi-Fazilet Partisi (Millî Görüş), Anavatan Partisi (Turgut Özal'a yakın isimler) ve Demokrat Parti-Adalet Partisi-Doğru Yol Partisi (merkez sağ) kökenli isimleri barındırmaktadır.
15 aylık bir parti olarak 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimlerde en yüksek oy oranını alarak (geçerli oyların %34,63'ü) Abdullah Gül başkanlığında 58. Cumhuriyet Hükümeti'ni kurdu. Aldığı siyaset yasağı nedeniyle kabine ve TBMM'de yer alamayan genel başkan Erdoğan'ın bu yasağı, Cumhuriyet Halk Partisi'nin de desteklediği bir anayasa değişikliği ile kaldırıldı. Erdoğan, 8 Mart 2003 tarihinde Siirt'te yapılan yenileme seçimlerinde milletvekili seçilerek meclise girdi. Bunun üzerine Gül başkanlığındaki 58. Hükümetin 11 Mart 2003 tarihindeki istifasının ardından Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'den hükûmeti kurma görevini alan Erdoğan, 15 Mart 2003'te 59. Cumhuriyet Hükümeti'ni kurdu.
AK Parti ilk yerel seçimini 23 Mart 2003 tarihinde Çorum'da kazandı. Eski Belediye başkanı Prof. Dr. Arif Ersoy 2002 genel seçimlerinde milletvekilli adayı olmak için belediye başkanlığından istifa etti ve boşalan başkanlığa "Belediye meclisi" kendi içinden birini seçemediği için 23 Mart 2003 tarihinde Çorum'da Belediye başkanlığı seçimi yapıldı ve Belediye başkanlığına Ak Parti'nin adayı Turan Atlamaz seçildi. Turan Atlamaz, 23 Nizan 2004 yerel seçimlerinde yine AK Parti'den Çorum Belediye Başkanı olarak seçildi.
Parti, bazı karşıtları tarafından "millî görüş" hareketinin bir parçası olmakla suçlansa da, partinin önde gelen isimleri bu yakıştırmayı şiddetle reddetmektedir. Bunun basın-yayına yansıyan en belirgin örneği, partinin kurucusu Erdoğan'ın bir konuşmasında "Milli görüş gömleğini çıkardık" şeklindeki deyişidir.
2004 yılında yapılan yerel seçimlerde, İl Genel Meclisi seçim sonuçlarına göre %41.67'lik oyla birinci olan parti, belediyeler bazındaki sonuçlara göre ise 1.950 belediye kazandı. 15 büyükşehir belediyesinden 11'ini de kazanarak Ege ve Güneydoğu Anadolu'daki bazı il belediyeleri hariç tüm Türkiye'de başarılı oldu.
2007 yılında yapılan genel seçimlerde, daha öncesinde meydana gelen cumhurbaşkanlığı seçimleri tartışmaları ve 27 Nisan Bildirisi gibi tartışmaların ardından, %46.58'lik bir oy oranı ile Türkiye tarihinde hükümette bulunan bir parti olarak girmiş olduğu seçimlerde oy oranını arttıran birkaç partiden biri oldu. Türkiye'nin 81 ilinin, Tunceli hariç 80'inden milletvekili çıkardı.
2009 yerel seçimlerinde 15.513.554 seçmenin oyunu aldı. Yüzde 38.8 ile oy oranı düşse de Türkiye genelinde birinci parti konumunu korudu. İstanbul ve Ankara gibi 10 büyükşehir belediyesi ile beraber toplamda da 1442 belediye kazandı.
2011 genel seçimlerinde ise neredeyse %50 oranında ve yaklaşık 21 buçuk milyon oy alarak 326 milletvekili çıkardı.
Tarihi boyunca girmiş olduğu üç genel seçimde de birinci parti olarak ipi birinci göğüsledi. Ayrıca Türkiye tarihinde girdiği üç seçimde de oyunu yükselterek iktidarda kalmayı başaran ilk partidir.
2007 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ2007 yılına girildiğinde, görev süresi dolmak üzere olan Cumhurbaşkanı Sezer'in yerine Erdoğan'ın aday gösterilmesi ihtimali üzerine özellikle büyük şehirlerde (Ankara, İstanbul ve İzmir gibi); ADD, ÇYDD, İstanbul Barosu, DİSK, KESK gibi bazı kurum ve kuruluşlar tarafından "Cumhuriyet Mitingleri" düzenlendi. 2008 yılında Ergenekon Operasyonu dahilinde bu mitinglerin darbeye zemin oluşturmak adına silahlı bir terör örgütü tarafından yapıldığı iddia edildi ve yapılan aramalarda bunu destekleyen belgelere rastlandığı öne sürüldü. ADD başkanı ve emekli Orgeneral Şener Eruygur bu iddialar neticesinde tutuklandı. Tüm gelişmelerden sonra parti tarafından cumhurbaşkanı adayı olarak Abdullah Gül gösterildi. Bunun üzerine CHP, cumhurbaşkanlığı seçimi için genel kurulda en az 367 milletvekilinin toplanmış olması gerektiğini iddia edip seçimler sırasında genel kurula gelmeyerek cumhurbaşkanlığı seçimlerini boykot etti. Aslen bu iddia anayasa kaynaklı olmayıp onursal cumhuriyet başsavcısı Sabih Kanadoğlu tarafından ortaya atılmıştı.
CHP, ilk oturumda 367 milletvekili bulunmasına rağmen toplam oy 367'nin altında kalınca cumhurbaşkanlığı seçimi oturumlarının iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkemenin seçimi iptal etmesi üzerine erken seçime gidilme kararı alındı. Parti, 22 Temmuz Seçimleri'nde de oyların %46,7'sini alarak seçimden oylarını arttırarak çıktı. Böylece Erdoğan, hükûmeti kurma görevini aldı. Parti aynı seçimde 18 bin Avro karşılığında AK Robot isimli bir robot kiralamış ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu yolla seçim propagandası yapan ilk parti olmuştur.
22 Temmuz Seçimleri'ne göre TBMM'ye giren üçüncü parti konumundaki Milliyetçi Hareket Partisi, CHP'nin aksine Cumhurbaşkanlığı seçimlerini boykot etmek amacıyla genel kurula gelmeme fikrini benimsemedi ve bunun sonucu olarak tekrar aday gösterilen Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Türkiye Cumhuriyeti'nin 11. Cumhurbaşkanı oldu.
KAPATMA DAVASI14 Mart 2008 tarihinde Yargıtay Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya, "Adalet ve Kalkınma Partisinin laikliğe aykırı eylemlerin odağı durumuna geldiği" savıyla, Anayasa Mahkemesi'nde "Adalet ve Kalkınma Partisinin temelli kapatılma davasını açtı. Başsavcı, Cumhurbaşkanı Gül ile Başbakan Erdoğan'ın da aralarında olduğu 71 kişinin, siyasetten 5 yıl uzaklaştırılmasını istedi. 30 Temmuz 2008'de açıklanan kararla, 10 üyenin 6'sının kapatılması yönünde, 4'ünün hazine yardımının kesilmesi yönünde ve Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç'ın ret oylarıyla kapatılmadı. Hazine gelirinin yarısının kesilmesi kararı alındı.
HALKIN SESİ PARTİSİ İLE BÜTÜNLEŞMESİ12 Temmuz 2012'de Recep Tayyip Erdoğan, Halkın Sesi Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş'a partilerinin bütünleşmesini teklif etmiştir. İki partinin yetkili organlarınca alınan karara göre bir bütünleşme süreci başlamıştır. Sürecin sonunda, delegelerine genel kurul çağrısında bulunan Halkın Sesi Partisi, 19 Eylül 2012 günü gerçekleştirdiği olağanüstü kongrede, geçerli 177 oyun 165'i gereğince "bütünleşme sebebiyle fesih" kararı alarak kapanmıştır. Halkın Sesi Partisi'nin feshedilmesinin ardından Numan Kurtulmuş, birçok partiliyle birlikte 22 Eylül 2012 günü düzenlenen törende Adalet ve Kalkınma Partisi'ne katılmıştır.
YOLSUZLUK İDDİALARI
17 Aralık 2013 yılında yapılan operasyonlarda AKP'li bazı bakanlar ve bazı bakan çocuklarıyla ilgili yolsuzluk iddiaları ortaya çıkmıştır. Çeşitli dinleme kayıtlarının da ortaya çıktığı süreçte 4 tane bakan (Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Erdoğan Bayraktar ve Egemen Bağış) istifa etmek zorunda kalmışlardır.
Bu süreçte daha sonra soruşturmayı yürüten savcılar ve emniyet mensupları, Recep Tayyip Erdoğan ve Bilal Erdoğan ile ilgili telefon konuşmalarını da içeren çeşitli kayıtların ortaya çıkmasından sonra değişik zamanlarda görevlerinden alınmışlardır. Mahkeme sürecinin durdurulmasının ardından mecliste komisyon kurularak bu iddialar soruşturulmuştur. Bu soruşturmalar sonucunda önce komisyonda sonra mecliste AKP'li milletvekililerinin oylarıyla eski AKP'li bakanlar yargı önüne çıkarılmamışlardır.
SEÇİMLER VE REFERANDUMLAR
AK PARTİ'NİN 7 HAZİRAN SEÇİMLERİNDEKİ SEÇİM VAATLERİBaşkanlık Sistemi: Başkanlık sistemi için seçim bilgesinde ayrı bir başlık açan AK Parti, gerekçelerini sıralayan bildirgede “Başkanlık sisteminin daha uygun bir yönetim modeli olduğuna inanıyoruz" ifadelerine yer verdi.
Çözüm Süreci: Seçim bildirgesinde merkeze insanı aldığını belirten AK Parti çözüm sürecine yaklaşımını “Önümüzdeki dönemde, temel hak ve hürriyetler alanında geçmişte sağladığımız kazanımları kararlılıkla koruyacağız. Yaptığımız düzenlemelerin zihniyet dönüşümü ve etkin bir uygulamayla birlikte hayatın bir parçası haline gelmesi ve düzenlemelerimizin kalitesinin yükseltilmesi önümüzdeki dönem için temel önceliğimiz olacaktır" ifadeleri ile vurguladı.
Ekonomi: 13 yıllık iktidar döneminde yüzde 415 artarak 949 TL'ye yükselen asgari ücretin 2015 yılının ikinci yarısında bin TL'yi aşması öngörülüyor. 2015 yılında 10 Milyar TL nakit olarak hibe desteği vereceğini ve tarım sigortalarının kapsamını genişleteceğini açıklayan AK Parti, 14 yeni araştırma merkezi kuracağını ve 14 ili kapsayan Doğu Anadolu Projesiyle 2019 yılı sonuna kadar 2,3 milyon dekar araziyi daha sulamaya açılacağını vaat etti. Temmuzda bin liranın altında maaş alan SSK ve Bağ-Kur emeklisine 100 lira zam yapılacağını açıklayan AK Parti maaşı bin lira ile bin 100 lira arasında olanları da bin 100 liraya tamamlanacağını bildirdi. Gençlerde evliliğin teşvik edilmesi amacıyla destek modelleri (çeyiz hesabı) geliştiren AK Parti çeyiz hesabında 25 bin lira biriktiren kişilere 5 bin liralık devlet katkısı verecek. Talep eden her öğrenciye öğrenim kredisi sağlanması uygulamasına geçen AK Parti kredi ve burs miktarlarını da 2002 yılındaki 45 TL'den, 2015 yılında 330 TL'ye yükselttiğini kaydetti. Üniversite özerkliğini odağına alan yeni bir “Yükseköğretim Çerçeve Yasası" hazırlayacağını vaat eden AK Parti öğrencilerin kısmi süreli çalışma yoluyla istihdama katılımlarının sağlanacağını belirtti.
Sağlık: 18 yaşın altındaki bireylerin tamamının sağlık güvencesi altında olduğu “Genel Sağlık Sigortası" sistemini hayata geçirdiğini vurgulayan AK Parti “Mili Aşı" projesi ile kendi aşımızı üretmeyi vaat ediyor. Kişiye özel kanser tedavisini öngören ONCOGEN projesini hayata geçireceğini vaat eden AK Parti önümüzdeki dönemde hastanelerdeki nitelikli yatak oranını yüzde 90'ın üzerine çıkaracağını kaydetti.
Eğitim: Talep eden her öğrenciye öğrenim kredisi sağlanması uygulamasına geçen AK Parti, kredi ve burs miktarlarını da 2002 yılındaki 45 TL'den, 2015 yılında 330 TL'ye yükselttiğini kaydetti. Üniversite özerkliğini odağına alan yeni bir “Yükseköğretim Çerçeve Yasası" hazırlayacağını vaat eden AK Parti öğrencilerin kısmi süreli çalışma yoluyla istihdama katılımlarının sağlanacağını belirtti.
