Britanya ve İrlanda'nın sakinlerini Keltler oluşturuyordu. Savaşçı ve avcı oldukları kadar mükemmel çiftçiydiler. Tekerlekli pulluğu ve fıçıyı icat ettiler. Yayılmaları batıda, Bronz Çağı’nın sonuna ve Demir Çağı’nın başına denk gelir. Sayısız göçleri sırasında Yunanların, Etrüsklerin, İtalyotların tekniklerini benimsediler, kazancılığı ve çömlekçiliği geliştirdiler. Onların yaptığı yollara sonradan Romalılar taş döşeyecekti. Çoğu zaman birbirine rakip kabileler ve klanlar halinde toplanmış olan Keltler, gerek yaşama biçimi, gerek kültür yönünden özgün bir halktı. Ürünlerin koruyucusu sayılan kır tanrılarına taparlar, geleneklerin koruyucusu olan hem kahin hem yargıç niteliğindeki din adamlarının (Druidler) yönetiminde yaşarlardı.

M.S. 1’inci yüzyılda Romalılar tarafından kısmen yıkılan Kelt uygarlığı, yine de Orta çağ'a kadar yaşayageldi. Bugün bile bazı Breton ve İrlanda törelerinde bu uygarlığın varlığını sürdürdüğü görülür.

Keltler’in ilk kez Keltoi tabiriyle anıldığı ilk yazılı kaynak Yunan tarihçi Hecataeus'a (MÖ517) aittir.
 
Hecataeus, Kelt kabilelerini Rhenaina (Batı/Güneybatı Almanya) bölgesinde gösterir. Yunan mitolojisine göre Keltus Herakles ve Keltin'in oğlu, Bretannus'un kız kardeşidir. Keltus, Keltler’in ilk atası haline gelmiştir. Latince'de Celta Herodot'un Gauller için kullandığı bir terim haline gelir. Romalılar'ın kullandığı Celtae Goidheller ve Britonlar olarak ayrılan adalı Keltler’i değil kıta Gaullere atıfla kullanılır.

M.Ö. 13’üncü yüzyıldan itibaren Kuzey-Batı Avrupa'da (Britanya Adası, İrlanda, Fransa, İspanya'nın bir bölümü ve Kuzey İtalya) dağınık kabileler halinde göç eden Kelt toplulukları, M.Ö. 7’nci yüzyılda batı Anadolu'yu işgal edip geliyor ve Orta Anadolu’yu şavaşarak alıp yerleşiyor. Asıl amaçları Galler’deki Turkije başkentini Anadolu’da devam ettirmek. O bölgeyi aldıktan sonra adını Galetea koyuyorlar ve Türkiye adı bu topraklarda o yıllarda kullanıldı.
 


Kelt dilinde Türkiye kelimesi ferah yaşam alanı ve tarıma elverişli topraklar anlamına geliyor.

Galetealılar, Doğu Roma İmparatorluğunun sonuna kadar varlıklarını sürdürdüler. İslam’ın Anadolu’ya yayılmasından sonra da Müslüman oldular.

İskoçya ve İrlanda'da muhafaza edilen Kelt Rahibi-Rahibeleri Druidler'in yazdığı belgelere göre, işgal ettikleri bölgeye Galetea adını verip, kurdukları yeni şehre de Turkije adını verirler.

Yunan ve Romalılar gibi Keltler de değiş tokuşun yerini nakit para kullanan bir topluluktu. Yazı dili başlamıştı.
Keltler çok çağdaş ve uygar bir toplumdu. Fıçı gemi inşa ve tekniğini çoktan yakalamıştı, tarımsal alanda oldukça gelişmişti. Hepsinden önemlisi de savaşçı ve savaş taktiklerini çok iyi bilirlerdi. Kelle avcılığı gibi bazı adetleri de sadece onlara özgüdür.

Keltler de benzer kavimler gibi sanayi öncesi toplumlarda en büyük mal varlığı ve zenginliği olan toprağı işleme ve çiftçiliği uygular. M.S 1’inci yüzyılda tapınaklar yaparak tapınmaya başladılar. İnsan kurban etme uygulaması da vardı. Bu uygulama ilk Cermenler’de vardı ve Romalılar da bu gösterilerden çok keyif alırdı. Örneğin, arenaya atılan insanların hayvanlar tarafından parçalanıp yenmesi gibi. 

Keltler'in dini inançlarında öyle özel bir manevi-yatçılık yoktu. Korular, pınarlar ve nehirler gibi doğal yerlere saygıyı Cermenler, Yunanlılar ve Romalılarla paylaşmaktaydılar. Bu saygıları onları çevreleriyle insanlık tarihinde başkalarından daha uyumlu yaşamaya itmiş değildi. Tarım alanı açmak için Avrupa'nın ormanlarının büyük bir kısmını temizlemişlerdi.

Keltler dini inanışlara çok önem verirdi. Din onlar için bir amaçtı. Keltler’in inanışına göre at eti yenilmezdi.
Keltler’de yazılı bir kültür bulunmamaktadır. Durid denen rahipler, halkı yönetir ve şiirler yazardı. Keltler’in dini çok tanrılı dinlerdendir. Onların en önemli tanrısı güneş tanrısıdır. Adı Lugus’dur. Günümüzde Lugus, Apollon ile özdeşleştirilmiştir.

Balkanlar ve Batı Anadolu'da yaşadıktan sonra Orta Anadolu'da Ankara, Çorum ve Yozgat yöresine yerleşen Kletler’in izlerini hala görebiliriz.

Kaynak: (BilgiUstam) gizliilimler kütüphanesi.