Dünya engellileri selamlıyor
3 Aralık dünya engelliler günüdür. Dünyada ve ülkemizde, farkındalık oluşturmak ve engelli olgusuna dikkat çekmek için, bir çok etkinlik düzenlenecektir.
Bende bugün sizinle engelli olgusunun tarihsel gelişimini anlatmak istiyorum. Yani geldiğimiz bu noktaya hangi aşamalardan geçilerek gelindi, Dünya engelliler günü nerde ve nasıl ilan edildi? Bunları, tarihi süreç içinde yorumlamaya çalışacağım.
Hiç kuşkusuz, Engelli hakları, “insan haklarının” alt kategorileri arasında yer almaktadır. Engelliler toplumda en çok ayırımcılığa maruz kalan gruplar arasında bulunmaktadır. Fiziki, sosyal ve sosyopsikolojik şartlar uygun olmadığı için, engelliler toplumla adaptasyon problemi yaşamaktadır. Bu yüzden engellilerle ilgili çalışmalar, yaklaşık bir asırdır ülkelerin devlet politikalarının önemli gündem maddeleri arasında yer almaktadır
Engelli haklarıyla ilgili atılan uluslararası adımları şöyle sıralayabiliriz;
Birinci Dünya Savaşını takip eden yıllarda, savaşta yaralanan çok sayıda insanın yaşamlarını özürlü olarak sürdürmek zorunda kalmaları nedeniyle rehabilitasyon kurumları kurulmaya başlanmıştır. Bu kurumların ilk örnekleri de ABD’de de görülmüştür.
İkinci Dünya Savaşından sonra gerçek anlamda engelli hakları uluslararası mecrada tartışılmaya başlanmıştır. 1950 yılında Cenova Konferansı bu anlamda bir milat olmuştur.
Yıl 1950
Cenova Konferansında engellilerin eğitim, tedavi, mesleki rehabilitasyon ve istihdam konularında uluslararası standartlar belirlenmesi ön görüldü.
Yıl 1952
BM tarafından UNDP, ILO, WHO, UNESCO, UNICEF gibi uluslararası kuruluşların katılımıyla bir toplantı yapıldı. Eğitim ve rehabilitasyon programlarına engellilerin de alınması istendi.
Yıl 1969
Birleşmiş Milletler Genel Konseyi Sosyal Kalkınma ve Kalkınma Sürecine Dair Bildirge’yi yürürlüğe koydu. Bildirgenin 19. maddesi engellilerin topluma katılımının artırılması için sağlık, sosyal güvenlik ve sosyal refah tedbirlerinin alınması istendi.
Yıl 1975
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun İnsan Hakları Evrensel Bildirgesine ek olarak “Özürlü Hakları Bildirgesi”yayımlandı. Bildirgede “Tüm engelli haklarının din, dil, ırk, cinsiyet, ideolojik ayrım yapılmaksızın garanti altına alındığı” vurgulandı.
Yıl 1981
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 3 Aralık 1981 tarihinde aldığı bir kararla o yılı “Özürlüler Yılı” ilan etti. Bu tarihten sonra 3 Aralık Dünya Özürlüler (engelliler)
Günü olarak kutlanmaya başladı. Aynı yıl İngiltere’de bir sivil toplum kuruluşu “fırsat eşitliği” kavramı dillendirdi. Kavram, 1980 sonrası uluslar arası özürlülük politikalarını etkiledi.
Birleşmiş Milletler, “Özürlü Kişilerle İlgili Dünya Eylem Programı”nı yürürlüğe koydu.
1983–1992 yıları
Birleşmiş Milletler Özürlüler On ılı” ilan edildi. Bu süre boyunca 10-16 Mayıs Sakatlar Haftası olarak kutlanmaya başladı. Halen aynı tarihler ülkemizde de engelliler haftası olarak kutlanmaktadır.
Yıl 1992
“Birleşmiş Milletler Özürlüler On Yılı”nın kapanış toplantısında her 3 Aralık’ın Özürlüler Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı.
Yıl 1996
Avrupa Komisyonu, “Özürlüler İçin Fırsat Eşitliği-Topluluğun Yeni Özürlülük Stratejisi” tebliğini yayımladı. Strateji engellilerin karşılaştığı engellerin tanımlanması gerekliliğini ve özürlülerin fırsat eşitliğinden yararlanmasının önündeki engellerin kaldırılmasını vurguladı.
Yıl 2003
2003, bilinç düzeyinin artırılması için Avrupa Konseyi tarafından Avrupa Özürlüler Yılı olarak ilan edildi.
Yıl 2007
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda
“Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme” 160 ülke ile birlikte imzaya açıldı. Türkiye’nin de altına imza koyduğu sözleşmede; Ayırımcılık, Bilinçlenme, Kadın engelliler, Erişilebilirlik, Yaşama hakkı, Adalete erişim, Kişi özgürlüğü ve güvenliği, Sömürü, Şiddet ve istismara maruz kalmama, Seyahat özgürlüğü, Bağımsız yaşayabilme, Düşünce ve İfade Özgürlüğü ile Bilgiye Erişim, Çalışma ve istihdam gibi engellilerin hayatını kolaylaştıracak başlıklar ele alındı.
Bunca yıl, onca emek ile 21. Yüz yılda engelliler, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde hayata tutunmaya çalışıyor. Avrupalılar bu sorunu çoktan halletti. Engelsiz bir dünyayı kendi ülkelerinde her alanda inşa ettiler.
Darısı bizim başımıza
NOT: Sevgili dostlar 3 Aralık Dünya Engelliler günü dolayısı ile bende bir kaç etkinliğe davet edildim.
Aralık ayı programı aşağıdaki gibidir, bilgilerinize sunarım.
03.12.2015 çarşamba saat 10.00-12.00 Avcılar Belediyesi : Sempozyum : “Engelli ve engelli ailelerinde davranış problemleri"
07.12.2015 pazar saat 19.00-20.00 AKRFM radyo-Hayata renk katanlar programı: “Türkiye'de engelli gerçeği”
03.12.2015 çarşamba TRT ARAPCA TV. Elvanı saba programı canlı yayın " Türkiye'de engelli profili”
09.11.12. 2015 günleri Kıbrıs-Yakındoğu üniversitesi-Çalıştay “ Engelsiz bilişim”
Hiç kuşkusuz, Engelli hakları, “insan haklarının” alt kategorileri arasında yer almaktadır. Engelliler toplumda en çok ayırımcılığa maruz kalan gruplar arasında bulunmaktadır. Fiziki, sosyal ve sosyopsikolojik şartlar uygun olmadığı için, engelliler toplumla adaptasyon problemi yaşamaktadır. Bu yüzden engellilerle ilgili çalışmalar, yaklaşık bir asırdır ülkelerin devlet politikalarının önemli gündem maddeleri arasında yer almaktadır
Engelli haklarıyla ilgili atılan uluslararası adımları şöyle sıralayabiliriz;
Birinci Dünya Savaşını takip eden yıllarda, savaşta yaralanan çok sayıda insanın yaşamlarını özürlü olarak sürdürmek zorunda kalmaları nedeniyle rehabilitasyon kurumları kurulmaya başlanmıştır. Bu kurumların ilk örnekleri de ABD’de de görülmüştür.
İkinci Dünya Savaşından sonra gerçek anlamda engelli hakları uluslararası mecrada tartışılmaya başlanmıştır. 1950 yılında Cenova Konferansı bu anlamda bir milat olmuştur.
Yıl 1950
Cenova Konferansında engellilerin eğitim, tedavi, mesleki rehabilitasyon ve istihdam konularında uluslararası standartlar belirlenmesi ön görüldü.
Yıl 1952
BM tarafından UNDP, ILO, WHO, UNESCO, UNICEF gibi uluslararası kuruluşların katılımıyla bir toplantı yapıldı. Eğitim ve rehabilitasyon programlarına engellilerin de alınması istendi.
Yıl 1969
Birleşmiş Milletler Genel Konseyi Sosyal Kalkınma ve Kalkınma Sürecine Dair Bildirge’yi yürürlüğe koydu. Bildirgenin 19. maddesi engellilerin topluma katılımının artırılması için sağlık, sosyal güvenlik ve sosyal refah tedbirlerinin alınması istendi.
Yıl 1975
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun İnsan Hakları Evrensel Bildirgesine ek olarak “Özürlü Hakları Bildirgesi”yayımlandı. Bildirgede “Tüm engelli haklarının din, dil, ırk, cinsiyet, ideolojik ayrım yapılmaksızın garanti altına alındığı” vurgulandı.
Yıl 1981
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 3 Aralık 1981 tarihinde aldığı bir kararla o yılı “Özürlüler Yılı” ilan etti. Bu tarihten sonra 3 Aralık Dünya Özürlüler (engelliler)
Günü olarak kutlanmaya başladı. Aynı yıl İngiltere’de bir sivil toplum kuruluşu “fırsat eşitliği” kavramı dillendirdi. Kavram, 1980 sonrası uluslar arası özürlülük politikalarını etkiledi.
Birleşmiş Milletler, “Özürlü Kişilerle İlgili Dünya Eylem Programı”nı yürürlüğe koydu.
1983–1992 yıları
Birleşmiş Milletler Özürlüler On ılı” ilan edildi. Bu süre boyunca 10-16 Mayıs Sakatlar Haftası olarak kutlanmaya başladı. Halen aynı tarihler ülkemizde de engelliler haftası olarak kutlanmaktadır.
Yıl 1992
“Birleşmiş Milletler Özürlüler On Yılı”nın kapanış toplantısında her 3 Aralık’ın Özürlüler Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı.
Yıl 1996
Avrupa Komisyonu, “Özürlüler İçin Fırsat Eşitliği-Topluluğun Yeni Özürlülük Stratejisi” tebliğini yayımladı. Strateji engellilerin karşılaştığı engellerin tanımlanması gerekliliğini ve özürlülerin fırsat eşitliğinden yararlanmasının önündeki engellerin kaldırılmasını vurguladı.
Yıl 2003
2003, bilinç düzeyinin artırılması için Avrupa Konseyi tarafından Avrupa Özürlüler Yılı olarak ilan edildi.
Yıl 2007
Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda
“Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme” 160 ülke ile birlikte imzaya açıldı. Türkiye’nin de altına imza koyduğu sözleşmede; Ayırımcılık, Bilinçlenme, Kadın engelliler, Erişilebilirlik, Yaşama hakkı, Adalete erişim, Kişi özgürlüğü ve güvenliği, Sömürü, Şiddet ve istismara maruz kalmama, Seyahat özgürlüğü, Bağımsız yaşayabilme, Düşünce ve İfade Özgürlüğü ile Bilgiye Erişim, Çalışma ve istihdam gibi engellilerin hayatını kolaylaştıracak başlıklar ele alındı.
Bunca yıl, onca emek ile 21. Yüz yılda engelliler, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde hayata tutunmaya çalışıyor. Avrupalılar bu sorunu çoktan halletti. Engelsiz bir dünyayı kendi ülkelerinde her alanda inşa ettiler.
Darısı bizim başımıza
NOT: Sevgili dostlar 3 Aralık Dünya Engelliler günü dolayısı ile bende bir kaç etkinliğe davet edildim.
Aralık ayı programı aşağıdaki gibidir, bilgilerinize sunarım.
03.12.2015 çarşamba saat 10.00-12.00 Avcılar Belediyesi : Sempozyum : “Engelli ve engelli ailelerinde davranış problemleri"
07.12.2015 pazar saat 19.00-20.00 AKRFM radyo-Hayata renk katanlar programı: “Türkiye'de engelli gerçeği”
03.12.2015 çarşamba TRT ARAPCA TV. Elvanı saba programı canlı yayın " Türkiye'de engelli profili”
09.11.12. 2015 günleri Kıbrıs-Yakındoğu üniversitesi-Çalıştay “ Engelsiz bilişim”
Yasal Uyarı : Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Gün Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir. Ayrıntılar için lütfen tıklayınız.
