İHA - KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis, olası çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisiyle ilgili vizyonunun ara bölgede düzenlenen etkinlikte paylaştı.
İki lider Kıbrıs Türk Lideri Kıbrıs Ticaret Odası (KTTO) ile Kıbrıs Rum Ticaret ve Sanayi Odası (KEBE) tarafından düzenlenen “Çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisi ile ilgili vizyonumu” temalı etkinlikte bir araya geldi. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Leading by Example” adlı proje kapsamında gerçekleştirilen etkinlikte açılış konuşmalarını AB Komisyonu Kıbrıs Temsilcisi Georgios Markopuliotis, Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros ve Kıbrıs Rum Ticaret ve Sanayi Odaso Başkanı Phidias Pilidies yaptı.
Etkinliğe, Rum Yönetimi eski Başkanı Dimitris Hristofyas, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Kıbrıslı Türk Müzakereci Özdil Nami, Rum Müzakereci Andreas Mavroyannis, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Erhan Erçin, Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı, Güney'deki yabancı misyon şef ve temsilcileri, Kıbrıslı Türk ve Rum siyasi parti ve sivil toplum temsilcileriyle çok sayıda iş insanı katıldı. Açılış konuşmalarının ardından Akıncı ve Anastasiadis, çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisiyle ilgili vizyonlarını dile getirdikleri konuşmalarını yaptı.
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı konuşması sırasında federal Kıbrıs’ın ekonomisinin bütün vatandaşlarına refah sağlayabilmesi, bunun da kriz ve şoklara dirençli, rekabet edebilir ve farklı alanlara yönlendirilebilen ekonomi yaratmayı gerektirdiğini söyledi. Akıncı, “Benim çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisine ilişkin vizyonum, etnik kökeni ve geçmişine aldırmaksızın, bütün Kıbrıslıların esenliğini ve refahını kapsıyor” dedi. Empati olmadan, iki toplumu yeniden yakınlaştıracak ve çalışabilir bir siyasi modele yönlendirecek olası bir ortak anlayış yaratmanın mümkün olmadığını kaydeden Akıncı, “Müzakere masasında karşımızda oturanlar, düşman değil, gelecekte ortak gelecek üreteceğimiz ortağımızdır” ifadesini kullandı. Cumhurbaşkanı Akıncı, mevcut koşullarda her iki toplum üyelerinin bir araya gelmesine imkan sağlayan bir mekanda bulunmaktan mutluluk duyduğunu söyledi. Akıncı, her iki odaya da böylesi bir etkinlik düzenledikleri için teşekkür ederek, halkların hayatlarını etkileyen çeşitli etkinlikler düzenlemede öncülük görevi üstlenip, mükemmel işbirliğinde bulunmalarının övgüye değer olduğunu belirtti.
“KENDİMİZİ SORUNU SONA ERDİRMEYE ADADIK”
Kıbrıs sorununun yarım yüzyıldır global gündemde olduğunu ve müzakerelerin başladığı 1968’den beri tarihin pek çok başarısız girişime, acı hayal kırıklıklarına ve umutların tekrar tekrar azalmasına tanık olduğunu kaydeden Akıncı, “Nikos ve ben, kendimizi somut sonuçlar üretmeye ve bu sorunu sona erdirmeye adadık” dedi. Akıncı, iyi bir başlangıç yaptıklarını ve makul şekilde ilerlediklerini ancak sonuçta başarılı olup, bir hayal kırıklığına neden olmamanın, iyi başlamaktan daha da önemli olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Akıncı, Kıbrıs sorununun farklı boyutları ve taraflarıyla, uluslararası bir karakteri bulunduğunu ancak sorunun özünde, iletişim kurmada başarısız olan Kıbrıslıların bulunduğunu ve sorunu da, BM ve uluslararası toplumun desteğiyle, onların çözmesi gerektiğini kaydetti. Akıncı, “Empati olmadan, bizi yeniden yakınlaştıracak ve çalışabilir bir siyasi modele yönlendirecek olası bir ortak anlayışı yaratmak mümkün değildir” dedi. Kendi jenerasyonlarının doğrudan veya dolaylı olarak sorunun kurbanı olduğun kaydeden Akıncı, çözümsüzlüğün birçok sosyal, ekonomik ve psikolojik eksikliğin kaynağı olduğunu ve ortak vatanın potansiyelinden tam anlamıyla yararlanmayı engellediğini belirtti.
Akıncı, toplumları çözüme hazırlamanın liderlerin görevi olduğuna işaret ederek, “Müzakere masasında karşımızda oturanlar, düşman değil, gelecekte ortak gelecek üreteceğimiz ortağımızdır” dedi. Hayatı boyunca Kıbrıs sorununun çözümü ve toplumların yakınlaşması için çalıştığını kaydeden Akıncı, “Adadaki mevcut durumu kimse hak etmiyor ve bu durumu gelecek nesillere aktarmaya hakkımız yok” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Akıncı, Nikos ile oluşturdukları yeni momentumla her iki toplumun barış, refah, eşit ve güven içinde yaşayacağı koşulları yaratabileceklerine inandığını söyledi.
Kıbrıslıların yaşam kalitesini artırmanın esas hedef olması gerektiğini kaydeden Akıncı, hiçbir siyasi ya da ekonomik dizaynın, insan unsuru olmadan sürdürülmesinin mümkün olmadığını belirtti. Akıncı, “Bu nedenle insanların, çözüme desteklerini sağlamak için, sürecin bir parçası haline getirmeliyiz. İnsanların çözümün ne getireceği ve bir sonraki günün nasıl olacağı konusunda net fikri olmalı. Gelecek bulanık olmamalı ve her iki toplum da bir sonraki günün, bir öncekinden daha iyi olacağından emin olmalı” ifadesini kullandı.
Akıncı, “Benim çözüm sonrası Kıbrıs ekonomisine ilişkin vizyonum, etnik kökeni ve geçmişine aldırmaksızın, bütün Kıbrıslıların esenliğini ve refahını kapsıyor. Kıbrıslı Türkler 10 yıllardır uluslararası topluluktan izole edilmiştir. Dünyanın geri kalanıyla sağlıklı, bağımsız ve yararlı ticari ilişkiler kuramıyorlar. Çözüm bu izolasyona son verecek ve Kıbrıslı Türklerin federal Kıbrıs’ta kendi ekonomilerini omuzlamalarına imkan sağlayacak. Gelecekteki Kıbrıs her iki topluma ve vatandaşlarına eşit fırsatlar garantilemeli ki herkes adamızın tamamının refahına katkı koyabilsin” açıklamasını yaptı.
“KAYNAKLAR KIT”
İki ekonomi arasındaki boşluğun daraltılması için çaba harcadıklarını kaydeden Akıncı, iki ekonominin yakınlaşmasının çözüme yapılacak desteği arttırdığı gibi siyasi durum nedeniyle harcanan olası potansiyelleri de ortaya çıkarabileceğini belirtti. Akıncı, Brüksel’e gerçekleştirdiği ziyarette görüştüğü AB yetkililerinin Kıbrıslı Türkleri AB üyeliğine hazırlamaya yardımcı olacaklarını belirtti. Çözüm için maddi desteğe de ihtiyaç duyduğunu kaydederek, AB yetkililerinin devam eden bölünmüşlüğün, bedelinin çözümün faturasından daha yüksek olduğunu belirtti. Çözüm sadece AB için değil, uluslararası topluluklar tarafından da desteklenmesi gerektiğini vurguladı. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Kıbrıs’ın küçük olduğunu ve kaynaklarının da kıt olduğuna işaret ederek, işbirliğinin olmamasının bu kıt kaynakların israf edilmesine ve istismar edilmesine neden olduğunu belirtti. Akıncı, “Eş güdüm sağlayıp, fiziksel alt yapı, kaynaklar ve çevremizi koruyabilmek için zekice bir dizayn yapmalıyız” dedi. Çözümden önce elektrik konusunda işbirliğine gitme kararlarının da ortak sorunlarına uzun ömürlü çözüm bulma kararlılıklarının göstergesi olduğunu kaydeden Akıncı, temiz, sürdürülebilir ve ucuz enerji üretebilmek için federal düzeyde enerji strateji geliştirmek gerektiğini söyledi.
“DOĞU AKDENİZ’İN GEMİCİLİK MERKEZİ OLMA POTANSİYELİNE SAHİBİZ”
Akıncı, Kıbrıs’ın çevresindeki doğal kaynakların enerji sorununu çözme potansiyeline sahip olduğunu ancak hidrokarbonun nasıl ve ne zaman ekonomik fayda sağlayabilecek duruma geleceğinin bilinmediğini belirtti. Cumhurbaşkanı Akıncı, Kıbrıs’ın, yenilebilir enerji konusunda ideal coğrafyada bulunduğuna işaret etti. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, hidrokarbonla ilgili tartışmalara da değinerek, Kıbrıs sorununun çözümünün, doğal kaynakların, bütün Kıbrıslıların yararına olacak şekilde çıkarılıp satılabilmesine imkan sağlayacak planlar geliştirip, uygulanmasına da yardımcı olacağını söyledi. Akıncı, “Doğal kaynaklar tüm Kıbrıslılara aittir. Çatışmadan çok işbirliğine kaynak olmalı” dedi. Suyun adanın bir diğer kıt kaynağı olduğuna işaret eden Akıncı, mevcut kaynakları korumak için birlikte hareket etmek gerektiğini belirtti ve adaya borularla getirilecek suyun yaratacağı imkanlara değindi. Olası çözüm sonrası ekonomisini sektörel bazda irdeleyip, getirilerini irdeleyen Akıncı, ekonomik ve siyasi istikrarını sağlamış federal Kıbrıs’ın, Doğu Akdeniz’de gemicilik merkezi olma potansiyeline sahip olacağını söyledi. Akıncı, çözümden sonra tüm Kıbrıs gemilerinin Türk limanlarına girebileceğini belirtti. Cumhurbaşkanı, çözümün, Kıbrıs’taki her iki ekonominin de sürükleyici gücü olan turizmde sınırsız imkanlar sağlayacağına işaret ederek, bu konuda da işbirliği yapıp, strateji oluşturmak gerektiği belirtti. Cumhurbaşkanı Akıncı, federal Kıbrıs’ın ekonomisinin bütün vatandaşlarına refah sağlayabilmesi, bunun da kriz ve şoklara dirençli, rekabet edebilir ve farklı alanlara yönlendirilebilen ekonomi yaratmayı gerektirdiğini söyledi. Akıncı, federal Kıbrıs’ta ilk atılacak adımlardan birinin de, birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi Federal Rekabet Kurulu oluşturmak olduğunu belirtti.
“ÖNCELİK EĞİTİME YATIRIM”
Akıncı, federal Kıbrıs’ta, öncelikle eğitime yatırım yaparak, barış kültürü yaratmaya ve Türkçe ile Rumcayı ana dili gibi konuşan yeni nesiller oluşmasına yardımcı olmak gerektiğini kaydetti. Konuşmasının sonunda, devam eden müzakerelere değinen Akıncı, 11 Şubat belgesinde tarif edilen iki toplumlu ve iki bölgeli federasyonu yaratmak için uğraştıklarını söyledi. Çözümün her iki tarafın da endişe ve beklentilerini karşılaması cevaplaması gerektiğinin bilincinde olduklarını kaydeden Akıncı, federal Kıbrıs’ın gerekli yapılarıyla yeni sistemin çalışabilirliği arasında iyi bir denge kurmak zorunda olduklarını ifade etti.
Cumhurbaşkanı Akıncı konuşmasını, “Ülkemizi dönüştürmek zorundayız ve bunu daha fazla geciktirmeden yapmalıyız. Mevcut durumdan yaratmak istediğimiz Kıbrıs’a geçiş işbirliği yapmak ve çok çalışmak zorundayız. Bunu genç nesillere borçluyuz” sözleriyle tamamladı.
