Hava sıcaklığının yükselmesi gibi derin etkilerinin yanı sıra iklim değişikliğinin bir de ekonomik maliyeti var. Avrupa Birliği’nin (AB) iklim değişikliği kaynaklı ekonomik kaybı son 10 yılda 145 milyar euroya kadar yükseldi.
AB’nin sadece 2020’deki kaybı 12 milyar euroyu aştı. Türkiye’nin 2020’de iklim kaynaklı ekonomik kaybı ise 356 milyon euro oldu.
Peki, iklim değişikliğinin yol açtığı ekonomik kayıplar en çok hangi ülkelerde? Avrupa’nın ekonomik kayıpları son 40 senede nasıl değişti? Kişi başına düşen en fazla sera gazı emisyonu hangi ülkelerde? Sera gazı emisyonu 1990’dan buna yana Türkiye ve AB’de nasıl değişti?
Dünya liderleri Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı’nda (COP) bu küresel soruna çare arıyor.
Ancak uluslararası toplumun taahhütlerinin ne kadarını yerine getirdiği ya da getireceği tartışma konusu olmaya devam ediyor.
AB İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) Avrupa Çevre Ajansı’ndan derlediği bilgiler meselenin ekonomik kayıp yönünü ortaya koyuyor.
Bu konuda yıl bazında değerlendirme yapmak pek sağlıklı değil. Aşırı hava olayları yıldan yıla değişiklik gösteriyor. Yine son verileri yansıtan 2020 yılıyla birlikte son 30-40 senenin verilerini incelemek mümkün.
AB’nin iklim değişikliği kaynaklı ekonomik kaybı 2020 yılında 12 milyar 137 milyon euro oldu. Üstelik bu miktara Estonya, Kıbrıs, Letonya, Macaristan ve Malta dahil değil çünkü bu ülkelerin verileri yok. 2020’de en fazla maddi kayıp 4 milyar 192 milyon Euro ile Fransa’da yaşandı.
İkinci sıradaki İtalya’nın ekonomik kaybı 2 milyar 464 milyon Euro oldu. Bu ülkeyi Almanya (1 milyar 724 milyon Euro), Yunanistan (969 milyon Euro) ve İspanya (658 milyon Euro) takip etti.
Türkiye 356 milyon euro ile 8. sırada
Belçika’nın kaybı 377 milyon Euro olurken iklim kaynaklı ekonomik kayıp Romanya için 370 milyon euro ölçüldü. Türkiye ise 356 milyon euro kayıp ile Avrupa ülkeleri içinde 8. sırada bulunuyor. Polonya, Hollanda, İrlanda, İsviçre ve Çekya’nın kaybı 100 milyon Euro’nun üzerinde.
Kişi başına en çok kayıp Yunanistan ve Fransa’da
2020 yılında kişi başına düşen en yüksek kayıp ise 91 euro ile Yunanistan’da. Fransa’da kişi başına kayıp 62 euro olurken AB ortalaması 27 euro gerçekleşti. Türkiye ise 4 euro ile en düşük orana sahip ülkelerden birisi.
AB’nin 40 yıllık kaybı 500 milyara yaklaştı
AB’nin iklim değişikliği kaynaklı ekonomik kaybı 1980-2020 yılları arasında toplam 487 milyar euro oldu. Bu miktara verisi eksik olan bazı ülkeler dahil değil. 1980’den bu yana yıllık ortalama kayıp 11,9 milyar euro.
Avrupa Çevre Ajansı’nın hesaplamalarına göre kayıplar artış trendinde. Son 30 yılın verilerini analiz eden ajans ekonomik kayıpların son 10 senede yıllık yüzde 2 arttığını tahmin ediyor.
En fazla kayıp Almanya, Fransa ve İtalya’da
1980-2020 yılları arasında toplam en fazla kaybı 108 milyar euro ile Almanya yaşadı. Bu dönemde Fransa’nın kaybı 99 milyar euro, İtalya’nın ise 90 milyar euro oldu.
Türkiye’nin tüm yıllara ilişkin verisi bulunmuyor. Mevcut olan 20 yılın toplamı 4 milyar 448 milyon euro. Ancak bazı yıllar bu miktar çok düşük. Bazı yıllarda ise rekor seviyede kayıplar dikkat çekiyor. Sadece 1998’deki kayıp 1 milyar 826 milyon euro. 2009’da ise 865 milyon kayıp söz konusu.
En fazla sera gazı emisyonu üreten ülkeler
İklim değişikliğiyle mücadele için ülkeler sera gazı emisyonunu düşürmeye çalışıyor. Avrupa’da kişi başına yıllık en fazla sera gazı emisyonu üreten ülke ise 37,6 ton ile İzlanda. Avrupa Birliği ortalaması ise 7 ton. Türkiye ise 5,7 ton ile ortalamanın altında bulunuyor.
2020 yılında kişi başına sera gazı emisyonu diğer bazı ülkelerde şöyle: Hollanda 10 ton, Almanya 8,8 ton, İngiltere 7,3 ton, Fransa 5,7 ton ve İspanya 5,2 ton.
Animasyon grafik Avrupa ülkelerinde kişi başına düşen sera gazı emisyonunun 1990’dan 2020’ye kadar nasıl değiştiğini gösteriyor.
