Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile cuma günü Soçi'de bir araya gelecek. İki lider, 17 günde ikinci kez yüz yüze görüşecek. Görüşmede ikili işbirliği konuları, ekonomi ve Suriye ve Ukrayna krizleri gibi bölgesel sorunların ele alınması bekleniyor. Ayrıca Ukrayna limanlarından tahılın çıkarılmasıyla ilgili mekanizmanın işleyiş de gündemdeki konular arasında olacak.
Görüşmeye saatler kala, siyasi partilerin temsilcileri, iki lider arasında gerçekleşen görüşme trafiğini ve Soçi zirvesinden beklentilerini Sputnik’e anlattı.
‘Gıda krizi gibi enerji krizine de ortak çözüm aranacak’
Bölgesel sorunlara Türkiye ile Rusya’nın ortak çözümler aradığına dikkat çeken TBMM Türkiye Rusya Dostluk Grubu’nun AK Partili üyesi Hasan Turan “Siyasi yönden Türkiye, her ne kadar NATO üyesi olmuş olsa da doğu bloku ile iyi ilişkiler geliştirerek barış zemini oluşturmaya, gerginlikleri azaltmaya ve bundan insanlığı çıkar sağlamaya çalışmaktadır. Rusya Devlet Başkanı Putin‘le olan görüşme ve müzakereler bugün dünyada yaşanan gıda ve enerji krizlerine çare bulmak içindir. Başta Afrika olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde yaşanan ekonomik krizler gıda krizine hatta açlığı dönüşmesin diye Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan bölge ülkeleri ile devamlı temasta ve görüşme halindedir. Türkiye; bir yüzü batıya diğer yüzü doğuya dönük bir devlet olarak bölgesel zenginliklerin bütün ülkelere ulaşabilmesi için Hiçbir ayrım yapmadan çaba göstermektedir. Suriye ve Irak’ta yaşanan çatışmalardan sonra Türkiye bu ülkelerin toprak bütünlüğü için, başta DEAŞ, PKK, YPG gibi terör örgütlerini ortadan kaldırmak için her ülkeyle işbirliğine girmiştir. Bölgedeki aktörlerden birisi olan Rusya ile de evlerinden yurtlarından edilen insanların tekrar vatanlarına dönmesi orada huzur içinde yaşaması için bu görüşmeler önem taşımaktadır. Tahıl sevkiyatıyla açılan krizin benzerini yeni enerji koridorları oluşturarak yaşanacak muhtemel enerji krizini de önlemeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
‘Batı ülkeleri 'istikrarsızlık devam etsin' istiyor’
AK Partili Turan Rusya-İran ve Türkiye işbirliğinin daha da güçlenmesi, görüşmelerin Tahran’dan sonra Soçi’de devam etmesinin önemine değinerek “Bu süreç bölgemizdeki güvenliğin ve enerji açığının giderilmesi için önemlidir. Çünkü bu üç ülke, bölgenin en güçlü ve kadim ülkeleridir. Karşılıklı anlayış çerçevesinde geliştirilen iş birlikleri bölge halklarının daha huzurlu ve güvenli alanlarda yaşayabilmesini mümkün kılacaktır. Ortadoğu’nun zenginliklerinin sömürülmesine, haklarının fakirleşmesine neden olan savaşların çatışmaların son bulması için, bölgede istikrarsızlığın ana sebebi olan terör örgütlerinin faaliyetlerinin sonlandırılması için biz herkesle, her ülkeyle görüşmelerimizi sürdüreceğiz. Bölgedeki istikrarsızlıklardan beslenen terör yapılarının destekçisi olan ülkelerin bu görüşmeleri istememesini, burun kıvırmasını biz teröre destek olarak görüyoruz. Batı ülkelerinin hem göç olmasın hem de orada ‘istikrarsızlık devam etsin’ anlayışını sürdürmesini doğru bulmuyoruz” dedi.
‘İkili ilişkilerin gelişmesi bölge ülkelerine yarar’
Türkiye ve Rusya arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesi bölge ülkelerinin yararına olduğunu belirten Turan “Savaşın, kanın, gözyaşının ve halkların çektiği sıkıntıların ortadan kalkması ancak güvenli alanların oluşturmasına bağlıdır. Bizim en baştan beri savuna geldiğimiz tezlerin yıllar sonra da olsa benimsenmesi Türkiye’nin haklılığını ortaya koymaktadır. Irak‘taki kargaşanın, Suriye’deki iç savaşın son bulmasıyla hem terör örgütleri yuvaları dağıtılacak hem de bölge istikrara kavuşacaktır. Liderimiz Recep Tayyip Erdoğan’ın bu konudaki hassasiyetini ortaya koyduğu çabalarla gösterirken batı ülkelerinin bunu uzaktan seyretmesi ve ‘insan hakları barış ve huzur’ kavramlarını sadece kendi ülkeleri için hak; diğer ülkeler için ise birer sömürü aracı olarak gördüğünü ispatlamaktadır. İkili görüşmeleri şimdiden Türkiye ve Rusya için, bölgemiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum” değerlendirmesini yaptı.
‘Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yürüttüğü politikayı destekliyoruz’
TBMM Türkiye Rusya Dostluk Grubu’nun MHP’li üyesi Hayati Arkaz ise “Sayın Cumhurbaşkanımız önemli bir devlet adamlığı örneği gösterdi. ‘Savaşın insanlığa zarar vermemesi gerektiğini’ söyleyerek her iki ülke ile de görüşme gerçekleştirdi. Yürütülen bu politikayı çok yerinde buluyoruz. Bizim Rusya'da ve Ukrayna'da vatandaşlarımız bulunuyor. Bu görüşmenin de milletimizin menfaati için önemli adımlar içermesine bekliyoruz” ifadelerini kulandı.
‘Türkiye, bölge ve dünya barışına katkı yapmak istiyor’
Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici ise “Türkiye, jeopolitiği nedeniyle sahip olduğu önemin yanı sıra, dünyada hiç istemediğimiz ölçüde artan ve dünya barışını tehdit eden gelişmelerle ilgili de yine konumu ve duruşu nedeniyle çok önemli bir yerde bulunuyor. Önce pandemi, sonrasında savaş nedeniyle tüm dünyayı etkileyen ekonomik kriz; güneyimizde yaşanan istikrasızlığın, bölgeye ve ülkemize “terör”, “göç”, “ekonomik problemler” olarak yansıdı. ABD başta olmak üzere Batı ülkelerinin, bir taraftan Türkiye aleyhinde politikalar uygularlarken, diğer yandan NATO ülkesi olmamız ve NATO’nun savunma gereksinimleri endişesiyle Türkiye’den beklentileri; elbette Türkiye’nin, durumu ve tavrı da dünyanın gündeminde, ön sıralarda yer alıyor. Türkiye’nin, bölge ve dünya barışına katkı yapma noktasında önemli bir role, güce ve potansiyele sahip olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca dış politikayı, iç politikadaki dengelerin ve tartışmaların üzerinde tutan bir siyaset anlayışına sahibiz. Görüşmenin, milletimiz ve dünya barışı için atılacak olumlu adımlara vesile olmasını diliyorum” görüşünü paylaştı.
‘İlişkiler açısından tarihi fırsat’
Görüşmeyi Türkiye ve Rusya ilişkileri açısından tarihi fırsat olarak değerlendiren Vatan Partisi Genel Sekreteri Özgür Bursalı da “Hem güvenlik sorunlarını çözmek, PKK’yı bitirmek hem de ekonomik krizden çıkış açısından tarihi fırsatın eşiğindeyiz. Soçi’de yapılacak görüşmeler, bu fırsatları değerlendirmek için önemli bir dönemeç. Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine planladığı harekat dahil olmak üzere bütün sürecin anahtarı, bölgesel işbirliğidir. Burada da Türkiye'nin Suriye ile anlaşması anahtar iştir. Kısa süre önce Sayın Ethem Sancak başkanlığındaki parti heyetimiz Rusya’da devlet yöneticileriyle üst düzey görüşmeler gerçekleştirdi. Türkiye-Suriye işbirliği halinde olursa Rusya bu harekata da tam ve etkin destek vereceğini söylüyor. Bu durum dünya dengelerini değiştirir ve ABD'nin bölgede sonunu getirir. Suriye Hükümetinin de en son yaptığı açıklamalar ve attığı adımlar PKK terörünü bitirmek için uygun koşulların oluştuğunu göstermektedir. Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun PKK ile mücadelede Suriye devletiyle işbirliğine hazırız vurgusu da önemlidir” dedi.
