Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Bu zulmün önüne geçeceğiz" diyerek tepki gösterdiği fahiş fiyatlara karşı çeşitli tedbirler peyderpey hayata geçirilecek. Piyasa ve stok takibi sürerken, ürün bazında ise yeni önlemler devreye girecek.
Sabah gazetesinin haberinde, bu önlemlere ilişkin detaylara yer verildi. Hazal Ateş imzalı haberde şunlar kaydedildi: "Merkez Bankası koordinasyonunda yürütülen Erken Uyarı Sistemi ile sözleşmeli tarım mekanizmalarına ilişkin çalışma 30 Eylül'de tamamlanacak.
Aynı dönemde tarlada ve hallerde kalan ürünler Dijital Tarım Pazarı'na açılacak özel bölümde alıcılarla buluşturulacak. Ekonominin yol haritası Orta Vadeli Program'ında da gıda politikalarının fiyat istikrarını sağlamada öncü rol oynayacağı vurgulanarak atılacak adımlar sıralandı.
İstikrar komitesi iş başında olacak
Fiyat İstikrarı Komitesi, arz yönlü ve yapısal sorun alanlarına odaklanacak ve uygulanacak politikaların koordinasyonunu sağlayarak etkinliğini artıracak. Piyasada sağlıklı fiyat oluşumuna katkı sağlamak amacıyla başta gıda fiyatlarına yönelik 'Erken Uyarı Sistemi' olmak üzere büyük veri ve veri analiz sistemleri oluşturularak, bunlar etkin şekilde kullanılacak.
Tohum ve girdi maliyeti düşecek
Gıda arz güvenliğini sağlayarak fiyat istikrarını korumak amacıyla tarım arazilerinin korunması ve etkin kullanımı çalışmalarına devam edilecek. Ekilebilir ve sulanabilir alanların büyütülmesi için yatırımlar artırılarak sürdürülecek. Tohum, gübre, yem, ilaç ve mazot gibi girdi maliyetlerinin yanı sıra finansman yükünü hafifletici, teknoloji odaklı dönüşümü sağlayıcı programlar uygulamaya konulacak.
Gıda ürünlerinin tarladan sofraya soğuk zincir sistemiyle güvenli biçimde, en az fireyle ve makul fiyatlarla ulaşmasını sağlamak amacıyla bütüncül bir yaklaşımla hal ve kooperatifçilikte iyileştirmeler yapılacak. Dağıtımın kayıtlı ve en az lojistik maliyetli olmasına yönelik düzenlemeler hayata geçirilecek. İşlenmemiş gıda fiyatlarında aracılık maliyetlerini de düşürecek olan Halk Yasası da Meclis'e sunulacak.
Merkez Bankası mesaide
Erken Uyarı Sistemi "arz, fiyat ve tedarik zinciri" izleme olmak üzere üç ayaktan oluşacak. Fiyat izleme sistemiyle ürün fiyatlarındaki hareketler belirlenecek. Merkez Bankası çatısı altında kurulan Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları Analiz Müdürlüğü; fiyat istikrarı açısından kritik önem taşıyan gıda ve tarım ürünleri fiyatlarına yönelik verileri detaylı ve zamanlı inceleyerek erken uyarı fonksiyonu görecek.
Erken Uyarı Sistemi ile tarımsal ürün arzı, fiyatlar ile tarladan markete arz zinciri yakından takip edilecek. Sistem, tarımsal üretimde arz eksiği olup olmadığını ürün bazında belirleyerek bunun fiyatlara yansımasını önleyecek önlemlerin alınmasına öncülük yapacak.
Fiyatlara yansımadan tedbir alınacak
Yeni sistemle tarımsal üretimde arz eksiği olup olmadığı ürün bazında tespit edilecek. Tarımsal ürünlerin fiyatlarındaki hareketler belirlenecek. Arz izleme sisteminden gelen verilere göre, yurtdışı fiyatlar, diğer yapısal unsurlar tasnif edilerek gıda ürünlerinin fiyatlarına yansımadan tedbir alınacak.
Geçici arz eksikliğinden kaynaklanan piyasa dengesizliklerine söz konusu eksiklik fiyatlara yansımadan önce geçici dış ticaret tedbirleri ile önlem getirilecek. Kalıcı arz eksikliklerini gidermeye yönelik uygun teşvik ve tedbirlerin geliştirilmesi sağlanacak. Sistem, kalıcı arz eksikliklerini gidermeye yönelik teşvik ve tedbirlerin geliştirilmesine katkı sunacak.
Kritik ürünlere alım garantisi
Hükümet gıda enflasyonu ile mücadele kapsamında ürün bazında tedbirler alarak, ihtiyaca göre vergiler yeniden düzenlenecek, bazı ürünlerde ihracat kısıtlamasına gidilebilecek, kritik ürünlere alım garantisi verilecek. 81 ilde planlama yapılarak arz açığı ürünlere öncelik verilecek stok ve piyasa takibi etkin şekilde yapılacak."
