MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Kızıltan, Türkiye ve Mersin ekonomisinin 2019 yılı tablosunu ve iş dünyasının 2020 yılından beklentilerini İHA muhabirine değerlendirdi.
“İnşaat sektöründeki daralma halen sürüyor”
2019 yılının çok sıkıntılı başladığını ve iş dünyasında büyük endişeler olduğunu dile getiren Kızıltan, özellikle inşaat sektöründe yaşanan daralma ve sorunların, birçok sektörü de etkilediğini söyledi. MTSO olarak, inşaat sektöründeki firmaların bankalarla yaşadıkları sorunlara ilişkin banka temsilcileriyle toplantılar yaptıklarını ve sıkıntı olan konularda düzelmeler sağladıklarını anlatan Kızıltan, “İnşaat sektöründe sıkıntı ve daralma halen sürüyor ama en azından bankalarla olan sorunlar çözüldü. Arkasından döviz dalgalanmaları geldi ve bu da birçok olumsuzluğa neden oldu. İş dünyasında yine banka kredileriyle ilgili zorluklar ve sıkıntılar ortaya çıktı” diye konuştu.
“Krediler başlangıçta ihtiyacı olmayanlara verildi. Bu da ekonomiye yansımadı”
Devletin uygun şartlarla verdiği Kredi Garanti Fonu, TOBB’un uyguladığı Nefes Kredisi gibi kredilerin çıktığını, ancak başlangıçta paranın yanlış kullandırıldığını dile getiren Kızıltan, “İhtiyacı olana değil de ihtiyacı olmayanlara verildi. Bankalar, kendilerini garantiye almak amacıyla durumu çok iyi olanlara bu kredileri verdi. İlk hamlede böyle olunca ekonomiye pek yansımadı. İhtiyacı olana verilseydi belki biz bu krizi çok daha çabuk atlatabilirdik” ifadelerini kullandı.
“Mersin’de dramatik bir durum yaşanmadı”
Mersin’de de ekonomik sıkıntının birçok şirkete olumsuz etkisi olduğuna dikkat çeken Kızıltan, kapanan ve batan şirketler olduğunu, ancak piyasaları çok büyük şekilde etkileyecek, karamsarlığa itecek dramatik bir durumun da yaşanmadığını vurguladı. Kızıltan, “Bu da tamamıyla bizim özel sektörümüzün, iş insanlarımızın dirayetli, sabırlı ve azimli bir şekilde ayakta durma çabasından kaynaklandı. Tabi ki devletin, hükümetin aldığı önlemler de bunlara destek verdi. El birliğiyle güzel bir tabloya doğru yol almaya başladık” değerlendirmesinde bulundu.
“2020’nin ikinci yarısından sonra büyük bir hareketlilik olacağına inanıyorum”
2019’da ekonomide korkulduğu gibi kötü bir tablo yaşanmadığını savunan Kızıltan, şöyle devam etti: “2019’un sonuna geldiğimizde şunu gördük; korktuğumuz gibi, pompalandığı gibi kötü bir tablo olmadı. Bizim özel sektörümüz gerçekten çok dirençli çıktı, kendi çözüm yollarını kendisi buldu, kendi yağıyla kavruldu, öz sermayesini kullanarak ayakta durdu. Özel sektörümüz artık beklemek istemiyor. 2020 yılında kıpırdanmaya başlayacaklar ve en geç 2020’nin ikinci yarısından sonra büyük bir hareketlilik olacak, yatırımlar başlayacak ve Türkiye tam bir düzlüğe çıkacaktır diye umuyorum ve inanıyorum.”
“Türkiye’nin çok akıllı davranması lazım”
Dünya ekonomisinde şu anda karmaşık bir görüntü olduğuna işaret eden Kızıltan, özellikle son günlerde Amerika Birleşik Devletleri ile Irak arasında artan gerilimin, Türkiye’nin de bulunduğu coğrafyada neler olabileceğine dair bir belirsizliğe neden olduğunu söyledi. Türkiye’nin, en fazla ticaret yaptığı ülkelerin komşuları olduğunu ifade eden Kızıltan, ancak Irak, Suriye, İran başta olmak üzere bu bölgede her tarafta bir kargaşa olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Zaten Avrupa’da da bir ekonomik daralma var. Amerika-Çin ticaret savaşları devam ediyor. Amerika’da da ekonomik olarak bir gerileme görünüyor. Bütün bunlar bize neler getirecek? Benim düşüncem, Türkiye’nin çok akıllı davranması lazım. Bizim, Amerika ya da Avrupa’dan yana tek taraflı hareket etmememiz lazım. Bizim herkesle iyi olmamız lazım ki, her yere gidebilelim, Türkiye dendiği zaman her ülke iş insanlarımıza kucak açsın. Özellikle komşu ülkelerimizde ve Avrupa’da hiçbir olumsuz etki bırakmamamız lazım. Bugün Türkiye’nin iş insanları dünyanın birçok yerine ihracat yapıyor, uzaktaki ülkelere çok rahat girip çıkıyor ama kendi coğrafyamızdaki pazarlara artık girmemiz sıkıntı.”
“Orta Doğu ile ticaret, Suriyeli firmaların eline geçme eğiliminde”
Türkiye’deki Suriyeli şirketlerin ekonomideki yansımalarına da değinen Kızıltan, artık Orta Doğu ile ticaretin bu firmaların eline geçme eğiliminde olduğuna dikkat çekti. Suriyeli firmaların, bölgede bağlantıları olduğu için çok rahat ilişki kurabildiklerini dile getiren Kızıltan, “İş insanlarımızın, ihracatın Suriyeli firmaların eline geçmeye başladığı yönünde kaygıları var. Bu da bir tehlike. Bizim iş insanlarımızın biraz daha dinamik olmaları, hükümetin de önlerini açması lazım. O ülkelerdeki kargaşanın sona ermesi için Türkiye’nin daha etkin olması ve ilişkileri daha da geliştirmesi lazım ki, Türk iş insanlarına orada kucak açılsın. Suriyeli firmalar da burada kurulduğu için artık bizim firmalarımız ama oluşan haksız rekabeti ortadan kaldırmak gerekiyor” dedi.
“Kavga etmeden bu ülkenin yönetilmesini istiyoruz”
Devletin, krizin başlamasından bu yana birçok önlem aldığını, ancak güven eksikliğinin devam ettiğini söyleyen Kızıltan, iş dünyasının 2020’deki beklentilerini de anlattı. Güvensizliğin yavaş yavaş kırılma eğilimine girdiğini kaydeden Kızıltan, “İş insanı artık tepede kavga istemiyor. Kavga etmeden bu ülkenin yönetilmesini istiyoruz. Eğer bu sağlanırsa, toplumsal ve ekonomik kararlar geniş çaplı katılımlarla danışılarak alınırsa, uzlaşmacı bir yol izlenirse ekonominin de önü açılır. Herkes tarafından kabul görmüş kararların süratle uygulanması lazım” diye konuştu.
“Devlet yatırımlarının artık bir an önce bitirilmesini istiyoruz”
Mersin için beklentilerini de sıralayan Kızıltan, Mersin’de halen devam eden devlet yatırımlarının artık tartışılmaktan çıkarılıp bir an önce bitirilmesini istedi. Çukurova Havalimanının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da üzerinde durduğu bir yatırım olduğunu ifade eden Kızıltan, havalimanının en kısa sürede bitirileceğinden emin olduğunu vurguladı. Mersin’de artık bir güven ortamı oluştuğunu vurgulayan Kızıltan, “Ben, 2020 yılını yatırım yılı ilan ediyorum. Artık iş insanlarımızın yatırıma geçmeleri lazım. Çok parası olan var ama bu paraları çıkartmaktan korkuyorlar. Artık parayı bekletmenin bir anlamı yok. Güvenli bir ortam oluştu. Çalışıp, üretip bu paraları yatırıma dönüştürelim ve bu ülkeyi de Mersin’i de harekete geçirelim” ifadelerini kullandı.
