YABANCI FİRMA ARTIŞI KORKUTUYOR
Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı firmalar ve bankaların sayısı gittikçe artıyor. Bu artış ekonomi çevrelerinde ise rahatsız edici bir noktaya ulaştı. Konuyla ilgili bir rapor hazırlayan İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali müşavirler odası olayın korkunç boyutunu gündeme taşıdı. Odanın yayınladığı Türk Bankacılık Sisteminde Yabancılaşma” isimli rapora göre Türk Bankacılık sisteminde yabancıların toplam payı yüzde 25’lere yaklaşırken Borsa İstanbul’un ( BİST) yabancı hisse sahiplik oranına göre yüzde 42’yi geçti. Raporun son bölümündeki tespitte Bankaların önemli oranındaki yüzdesinin yabancıların eline geçmesiyle finans sektörü ve Türkiye ekonomisinin de ciddi tehdit altında olduğu belirtildi.
UYGULANAN POLİTİKA YABANCILARIN İŞTAHINI KABARTTI
Özellikle 1980 yılından sonra uygulanan düşük kur yüksek faiz politikasıyla Türkiye yabancılar için adeta kısa dönemli kazanç kapısı haline geldi. Özellikle çok uluslu kuruluşlar faizleri düşük tutmayı ekonomik politika haline getiren Türkiye’ye ya şirket satın alarak yada bir şirkete ortak olarak piyasaya girmeye başladı bu dönemden sonra. İç piyasada düşük faizlerle topladığı kredileri, tasarrufları yurt dışında faizleri daha yüksek ülkelerde değerlendiren finans kuruluşları ülkedeki yapısal krizlerin habercisi olan en ufak bir kıpırdanma da ülke içindeki sermayesini alıp çıkmışlardır ya da Türkiye’nin krizlere açık ülke haline gelmesine neden oldu.
YABANCI SERMAYE ULUSAL POLİTKAYI ENGELLER
Özellikle Türkiye gibi yatırım ve tasarruf eşitsizliği bulunan, cari açığı kronik hale gelen ve her şeyden önemlisi yabancı sermayeye muhtaç hale gelen ülke ekonomilerde yabancı sermaye sadece bankacılıkta değil ilerleyen dönemlerde sigortacılık gibi kilit noktalarda da belirleyici olmaya başlar. Bu da uzun dönemde ülkenin iç piyasada hareket alanları engelleyebilir. Ulusal politika üretmekle yabancı sermaye çıkışına razı olmayan tercih arasında kalan politika kurucuları sonuçta tercihlerini yabancı sermayeden yana kullanabilir ve ekonomide yapısal sorunların pekişmesine zemin açabilir. Finansal sektörde başlayan yabancılaşma, kendini diğer sektörlerde ve bütün ekonomide gösterecek ve ekonomi kendi öz dinamiklerinden uzaklaşacaktır.
YABANCILAR KRİZDE İLK KAÇAN TARAF
Türkiye’nin karşı karşıya bulunduğu bir tehlike de şudur: Reel sektöre giren bir yabancı yatırımcı -ilke olarak- fabrika binasını ya da makineleri söküp dışarı götüremez. Ancak bankacılıkta durum farklıdır: Bir bankanın yükümlülükleri yerli mevduat sahiplerine karşıdır. Varlıkları ise yabancı ülkelerde olabilir. Küreselleşme süreciyle sermaye öyle akışkan bir hale gelmiştir ki artık kontrol edilemiyor. Bir kriz dönemine girilince, yabancı banka yükümlülüklerini ülke halkının sırtına yıkıp yurt dışına kaçabilir. Banka elindeki mevduatı dövize çevirip dışarıya transfer eder. Varlıklarını dışarıda tuttukları için de ülkede yaşanılacak olası bir krizden kendini kurtarmış oluyor.
