İHA -
Vatandaşların dede ve ninelerinden kalan asırlık halılar, Antalya’nın tarihi Kaleiçi semtinde yeniden hayat buluyor. Anadolu’nun dört bir köşesinden gelen Aksaray, Fethiye, İran türündeki halılar ve kilimlerin temizliği ve onarımı, 40 yıldır faaliyet gösteren el sanatları atölyelerinde orijinal malzeme kullanılarak özenle gerçekleştiriliyor. Yıpranma seviyesine göre restorasyonu bir saat ile altı ay arasında değişen ürünler, onarımdan sonra en az 100 yıl daha kullanılabiliyor.
150-160 yıllık eserler
9 yaşından bu yana 40 yıldır bu mesleği yapan ustalardan Hacı Mehmet Sarı, Türkiye’nin yanı sıra dünyanın her bölgesinden halı ve kilimlerin restorasyon için geldiğini belirterek, elinde 150-160 yıla kadar asırlık halıların olduğunu söyledi. Restorasyon işleminin detayları hakkında da bilgiler veren Sarı, "İlk önce yırtıkları varsa iğneyle tek tek tel atıyoruz. Sonra kasnağımıza gerdiriyoruz. Renklerini seçiyoruz, onu aynı şekilde dokuma yapıyoruz. Boyama yapılırsa, ipini boyarsın o güneşte atma yapar ama orijinal söküntüden yaparsan bire bir aynı olur 100 yıl da geçse o bozulmaz. Tamiratı 1 saatte sürebilir, 6 ay da bile tamir edilir, hasara göre değişiyor" dedi.
"Halının yaşını boyasından, renginden ve dokumasından anlıyoruz"
Bazı vatandaşların babasından, dedesinden kalan halı ve kilimlere değer verdiğini belirten Sarı, bu yüzden tekrar evinde kullanmak üzere tamire getirdiklerini belirtti. Gençliğin halı kültürüne önem vermediğini söyleyen Sarı, "Eskiden halı getirenler çoktu ama şuanda azaldı. Gençlik eski kültüre sahip çıkmıyor. Biz yaşatmaya çalışıyoruz. Tamiratı Bir kuyumcu nasıl altını bilir, gümüşçü gümüşü bilir, biz de renklerden, boyalardan, dokuma kalitesine göre yörelerden halının yaşını ortalama biliriz. Fiyatı ise yaşı, boyasına dokumasına göre değişir. Mesela bazı halılar 300 yıllıktır 5 lira etmez, ama bazı mal vardır 100 yıllık olur o mal 2 bin, 3 bin lira olur" diye konuştu.
"Amerika, Norveç ve Danimarkalı turistler rağbet gösteriyor"
1986’dan bu yana antika halıları tamir ettiğini belirten esnaflardan Hacı Düzgün ise, "Evlerde kullanmadıkları, daha önce çeyiz olarak verilen ve ihtiyaç olmayan ya da renk uyumu olmayan halıları bize getiriyorlar ve alıyoruz. Bazen takas da yapıyoruz. Yurt dışından rağbet gösteriliyor. 90 önceleri Almanya ve Avusturyalı turistlerin rağbeti oluyordu şuanda genelde Amerika ve Norveç, Danimarka gibi ülkelerden gelen turistler alıyor" dedi.
"El emeğinin karşılığını alamıyoruz"
"El dokumasında fiyat aralığı olmaz, her malın kendine özel bir fiyatı oluyor. 100 liraya da halı satıyoruz, bin 500, 2 bin liraya da satıyoruz" diyen Düzgün, vatandaşların el dokuması halının pahalı olabileceği yönündeki algısının yanlış olduğunu kaydetti. Sarı, "2 metrekarelik bir halı nereden baksanız 1,5-2 ayda dokunuyor. Normalde mantık olarak düşününce bir kişinin aylık maşına göre yüksek olduğu doğru ama bu halıyı dokuyanlar el emeğinin karşılığını alamıyor. Yine de yapılıyor, çünkü bu anne babadan kalma kültürü yaşatmak amacıyla yapılıyor. Gerçek değerini yansıtmıyor. Değerini ölçecek olursak daha fazla" şeklinde konuştu.
