AA -
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, Gaziantep 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, Adalet Bakanlığı Bilirkişilik Daire Başkanlığınca temel ve alt uzmanlık alanlarına göre bilirkişilerin aylık olarak bakacağı iş sayısının belirlenebilmesini sağlayan Bilirkişilik Kanunundaki hükmün Anayasa'ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptali istemiyle Yüksek Mahkemeye başvurdu.
Kural ile bilirkişilere verilen rapor sayısının aylık olarak sınırlandırılmasıyla alanında uzman olan bilirkişilere verilen dosya sayısının kısa sürede aşılmasından dolayı dosyaların gerekli tecrübeye sahip olmayan bilirkişilere verileceği savunulan başvuru gerekçesinde, yetersiz raporlar nedeniyle ek raporların istenmesine ya da dosyaların yeniden bilirkişilere gönderilmesine neden olunabileceği, bunun da yargılamaları uzatabileceği, hakimin istediği bilirkişiden rapor alamamasının yargı bağımsızlığını zedeleyeceği, yetersiz raporların adil yargılanma hakkını ihlal edeceği iddia edildi.
Anayasa Mahkemesi, Anayasa'ya aykırı olmadığı sonucuna ulaştığı Kanun hükmünün iptali istemini reddetti.
Karardan
Kuralla, Bilirkişilik Daire Başkanlığının görevlerinden birinin de temel ve alt uzmanlık alanlarına göre bilirkişilerin aylık olarak bakacağı iş sayısını belirlemek olduğunun hükme bağlandığı aktarılan kararda, Bilirkişilik Kanununda bilirkişinin, "Çözüm uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde oy ve görüşünü sözlü veya yazılı olarak vermesi için başvurulan gerçek veya tüzel kişi" olarak tanımlandığı hatırlatıldı.
Kanunun 1. maddesinde, yasanın bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, seçimi ve denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile bilirkişilik için etkin ve verimli bir kurumsal yapının oluşturulması amacıyla çıkarıldığının ifade edildiğine değinilen kararda, şu tespitlere yer verildi:
"Bilirkişi incelemesi, takdiri delil olmakla birlikte çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren sorunların çözümünde hakimin karar vermesine yardımcı olduğundan kural ile bilirkişilerin aylık olarak bakacağı iş sayısının belirlenmesi suretiyle bilirkişi inceleme sürecinin hızlandırılarak mahkemece karar verilmesinin geciktirilmemesi, bilirkişilik için etkin ve verimli bir kurumsal yapı kurularak nihai olarak adalet hizmetlerinin sağlıklı bir şekilde işlemesi amaçlanmaktadır. Kural, temel ve alt uzmanlık alanında yer alan bir bilirkişinin aylık olarak alacağı iş sayısını sınırlandırmakla birlikte Kanun'da yer alan diğer hükümler ile birlikte değerlendirildiğinde yargı mercilerinin bilirkişiden yararlanmasını engellememektedir. Hatta Kanun, bilirkişilik bölge kurulunun hazırladığı listede bilgisine başvurulacak uzmanlık dalında bilirkişi bulunmaması halinde diğer bölge kurulları bilirkişilik listelerinden, burada da bulunmaması halinde listelerin dışından bilirkişi görevlendirilmesine imkan tanımaktadır."
Kararda, bilirkişilerin Kanun'da aranılan şartlara ve yetkinliğe sahip olmaları zorunluluğu göz önüne alındığında bilirkişilik kurumunun etkinliğinin artırılmasını hedefleyen kuralın yargının bağımsızlığı ilkesini ihlal eden bir yönünün bulunmadığına işaret edildi.
Kanunda sicile kayıtlı bilirkişilerin raporları hazırlama konusunda gerekli yeterliliğe sahip olmalarının sağlanmasına ilişkin tedbirlerin alındığı belirtilen kararda, yasada "kanuni bir sebep olmaksızın bilirkişilik yapmaktan kaçınılması veya raporun belirlenen sürede mazeretsiz olarak verilmemesi", "bilirkişilik görev ve bu görevin gerektirdiği etik ilkelerle bağdaşmayan, güven duygusunu sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunulması", "temel ilkelere aykırı bilirkişilik faaliyetinde bulunması ve bölge kurulu tarafından yapılacak performans değerlendirmeleri sonucunda yeterli bulunulmaması" gibi durumların bilirkişilik sicilinden ve listeden çıkarılma sebepleri arasında sayıldığı kaydedildi.
Kararda, Kanun'da genel olarak bilirkişilerin mevzuata uygun yeterli raporu hazırlayıp sunmaları için alınmış tedbirler de dikkate alındığında kuralın yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmasını engelleyen bir yönünün bulunmadığı vurgulandı.
