AJANSLAR -
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, insan sağlığının yanı sıra ülke ekonomilerini de tehdit ediyor. Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu (ECLAC), salgının Latin Amerika ve Karayipler bölgesi ekonomisine etkisinin, 1914'te başlayan Birinci Dünya Savaşı ve 1929'da başlayıp 1930'lu yıllara da yansıyan Dünya Ekonomik Buhranı'ndan bile büyük olabileceğini bildirdi.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, ECLAC, "Kovid-19'un Latin Amerika ve Karayipler Üzerindeki Ekonomik Etkisi" konulu rapor hazırladı.
Meksika'nın talebiyle hazırlandığı belirtilen raporda, bölgenin bu yıl tarihindeki en büyük ekonomik daralmayla karşı karşıya kalabileceği ifade edildi.
Raporda, pandemi öncesi süreçte bölgenin son yıllardaki en düşük ekonomik büyümeyi yaşadığı kaydedilerek, salgının bölgede yayılmasıyla ekonomi, sağlık ve sosyal kriz ikliminin daha belirgin hale geldiği bildirildi.
Pandeminin kapsamı ve süresi hala belirsizliğini sürdürürken etkilerinin daha belirgin hale geldiğine dikkati çekilen raporda, şu ifadelere yer verildi:
"Bölge, 2020 yılında gayrisafi yurt içi hasılasında (GSYİH) gerçekleşmesi beklenen yüzde 5,3'lük daralmayla tarihindeki en büyük krize maruz kalacak. Bu büyüklükte bir daralmayla 1930'ların Dünya Ekonomik Buhranı'ndaki yüzde 5 ya da 1914'teki yüzde 4,9 daralmadan bu yana karşılaşılmadı."
"Bölge, Kovid-19 ile ekonomik açıdan zayıf olduğu bir dönemde karşılaştı"
Latin Amerika ve Karayipler bölgesinin pandemiyle ekonomik açıdan zayıf ve savunmasız olduğu dönemde karşılaştığına işaret edilen raporda, 2008'deki global krizi izleyen 10 yılda (2010-2019) bölgesel GSYİH'nin yüzde 6'dan 0,2'ye gerilediği, 2014-2019 dönemindeki büyümenin ise 1950'lerden beri en düşük seviyede olduğu kaydedildi.
Raporda, pandeminin, bölgedeki istihdamdan fakirlik ve eşitsizliklerin azaltılmasıyla mücadeleye kadar birçok alanda ciddi etkisinin olacağına dikkati çekilerek, ekonomideki gerilemenin hesaplanmasının hükümetlere normale dönüş için sarf edilmesi gereken efor ve çabanın büyüklüğüne ilişkin bilgi verebileceği belirtildi.
Normale dönüşün, pandemi öncesi döneme dönüş olmadığı ve olmaması gerektiği vurgulanan raporda, orta vadeli değerlendirmelerin, üretim organizasyonlarındaki yapısal değişikliklerin anlaşılabilmesi açısından önemli olduğunun altı çizildi.
Bölgedeki sağlık hizmetleri, gelir ve işlerin korunması amacıyla yeterli mali teşvik sağlanmasının gereklilik taşıdığına işaret edilen raporda, ilaç, tıbbi ekipman, gıda ve enerji gibi temel ihtiyaçlarda tedarik zincirindeki sürekliliğin garanti edilmesinin önem taşıdığı vurgulandı.
"Ekonomik boyut bölgede sosyal karmaşaya neden olabilir"
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları (SETA) Vakfı Araştırma Asistanı Deniz İstikbal, AA muhabirine, dünya genelinde salgın nedeniyle milyonlarca kişinin işsizlik riskiyle karşılaşabileceği düşünüldüğünde mevcut durumun ekonomik anlamda Latin Amerika'yı derinden etkilemesinin sürpriz olmayacağını söyledi.
İstikbal, "Bölgenin Kovid-19 salgınıyla mücadelesinde ekonomik boyut, diğer alanların aksine sosyal karmaşaya neden olabilecek potansiyele sahip." dedi.
Salgının Latin Amerika ve Karayipler bölgesinde uzun vadeli etkilerinin de olabileceğine dikkati çeken İstikbal, şunları kaydetti:
"Sosyal güvencesi olmayan kişilerin de kıta genelinde iş gücü içindeki yüzde 47'lik oranı göz önüne alındığında ikili bir krizin bölgede hissedileceği söylenebilir. Vergi gelirleri düşen, ulusal para birimleri değer kaybeden ve buna bağlı olarak yükselen enflasyon, Latin Amerika'nın salgınla mücadelesini hem kısa hem de uzun vadede etkileyecek kapasiteye sahiptir."
Türkiye, Latin Amerika ve Karayipler'de çok aktif
Türkiye'nin bölge ülkelerinden Arjantin, Ekvator, Kolombiya, Küba, Meksika, Peru, Şili ve Venezuela'da ticaret müşavirliği, Brezilya'da da ticaret ataşeliği bulunuyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçen yıl yapılan "Orta Amerika Entegrasyon Örgütü (SICA) Dışişleri Bakanları 3'üncü Siyasi Forumu"na katılmak üzere bulunduğu Guatemala'da "Türkiye, sadece Bakanlığımıza bağlı misyonlarımızla değil, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) gibi kuruluşlarımızla da tüm Latin Amerika ve Karayipler'de çok aktif." ifadesini kullanmıştı.
BM'ye bağlı ECLAC, "Kovid-19'un Latin Amerika ve Karayipler Üzerindeki Ekonomik Etkisi" konulu rapor hazırladı:
"Bölge, 2020 yılında GSYİH'sinde gerçekleşmesi beklenen yüzde 5,3'lük daralmayla tarihindeki en büyük krize maruz kalacak"
"Bu büyüklükte bir daralmayla 1930'ların Dünya Ekonomik Buhranı'ndaki yüzde 5 ya da 1914'teki yüzde 4,9 daralmadan bu yana karşılaşılmadı"
SETA Ekonomi Direktörlüğü Araştırma Asistanı Deniz İstikbal:
- "Bölgenin Kovid-19 salgınıyla mücadelesinde ekonomik boyut, diğer alanların aksine sosyal karmaşaya neden olabilecek potansiyele sahip"
