AA -
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, tütün kullanımının, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) seyrini ağırlaştıran ve yoğun bakıma yatış riskini artıran yüksek tansiyon, kalp damar, kronik akciğer ve şeker hastalıkları ile kanser türlerinin oluşmasına ya da ağırlaşmasına neden olduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Dağlı, "Dünya Sigarayı Bırakma Günü" kapsamında sigara içenlerde Kovid-19'un seyrine ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Salgının başından bu yana Kovid-19 virüsünün dünyada 2,3 milyon kişinin ölümüne sebep olduğunu hatırlatan Dağlı, bir endüstri tarafından satılan tütün ürünlerinin ise her yıl 8 milyon kişinin ölümüne yol açtığını dile getirdi.
Pandemi sürecinde tütün kullananların daha fazla hastalandığını belirten Dağlı, Kovid-19'dan ölüm oranlarının sigara içenlerde daha fazla olduğuna dikkati çekti.
Elif Dağlı, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ), ellerini sıklıkla dudaklarına götürdükleri için sigara içenlerin Kovid-19'u çabuk kapabileceklerini, akciğer kapasiteleri azaldığından hastalığı ciddi geçirebileceklerini, nargile gibi ortak alanlarda paylaşılarak kullanılan tütün ürünlerinin de bulaşı artırdığını bildirdiğini aktardı.
Salgının başından bu yana yapılan çalışmalarda Kovid-19'un seyrini ağırlaştıran ve yoğun bakıma yatış riskini artıran bazı klinik durumların belirlendiğine işaret eden Dağlı, şöyle devam etti:
"Bunların başında yüksek tansiyon, kalp, damar hastalıkları, kronik akciğer hastalıkları, şeker hastalığı, kanserler gelmektedir. Tütün kullanımı bütün bu hastalıkların oluşmasına ya da ağırlaşmasına neden olmaktadır. Sigaranın içinde bulunan maddeler vücudun dokularını besleyen damar ağının ve neticesinde kan dolaşımının bozulmasına neden olur. Tütün kullanımı akciğer ve gırtlak başta olmak üzere birçok organ kanserine neden olur. Bu rahatsızlığı olan kişilerde bağışıklık sistemi enfeksiyonlarla daha zor mücadele eder. Uzun yıllar boyunca sigara içmiş kişilerde kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) daha sık görülür. Bu kişilerde akciğerin oksijen alma ve kullanma kapasitesi düşmüş, kanın akışkanlığı azalmıştır. Bu rahatsızlıkları olanlarda Kovid-19'a yakalanmaları halinde solunum yetersizliği, damar tıkanıklığı gelişmesi kolaylaşacaktır."
"Sigara içenlerde Kovid-19'un ilerleme riski 2,25 kat fazla"
Prof. Dr. Dağlı, sigara içenlerde Kovid-19'un seyrine yönelik Türkiye ve dünyada gerçekleştirilen bazı bilimsel araştırmaların sonuçlarına ilişkin şu bilgileri verdi:
"Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yapılan bir meta analiz, sigara içenlerde Kovid-19'un ilerleme riskinin 2,25 kat fazla olduğunu gösterdi. Ülkemiz bilim insanlarının dünya verilerini derleyerek yaptığı bir başka meta analiz de sigara içenlerde belirtilerin daha ağır olduğunu ortaya koydu. Yine başka bir çalışma, sigara içenlerde virüsün insan hücrelerinde bağlandığı ACE 2 reseptör etkinliğinin daha fazla olduğunu saptamıştır. Türk Toraks Derneğinin Mart-Temmuz 2020 tarihleri arasındaki 1500 Kovid-19 hastasının verilerini ortak veri tabanına kaydeden gözlemsel kayıt çalışması, aktif sigara içimiyle ölüm riskinin 3,77 kat arttığını saptadı."
Salgın sırasında tütün ve nikotinin Kovid-19'a karşı koruyucu etkisi olduğu savlarının tütün endüstrisi destekli bazı gruplar tarafından yayılmaya çalışıldığını belirten Dağlı, "Bilimsel kanıtlar tam tersini ortaya koymuştur. Dünya salgın kontrolüyle meşgulken, tütün endüstrisi dezenfektan, kişisel koruyucu ekipman, solunum cihazları bağışları yaparak halk sağlığı dostu görüntüsü vermeye çalışmıştır. Karşılığında birçok ülke yönetiminden tütün kontrolünü gevşetmesini istemiş, yeni ısıtılan tütün ürünleri için ruhsat almaya çalışmıştır. İki ayrı ulusötesi tütün firması, tütün yapraklarından Kovid-19 aşısı ürettiklerini bildirerek klinik çalışmaları sürdürmektedirler. Eğer aşılar ruhsat alırsa hem öldüren sigaralarını hem mikroba karşı koruyan aşılarını aynı anda satacaklardır." değerlendirmesinde bulundu.
"Kovid-19 geçiren biri asla tütün ve nikotin ürünü kullanmamalı"
Prof. Dr. Dağlı, tütünün akciğeri tahrip eden kimyasallar içerdiğini, Kovid-19'un da başta akciğer olmak üzere birçok organda doku hasarına yol açtığını hatırlattı.
Kovid-19 sırasında ya da sonrasında sigara içmenin "yangına körükle gitmek" olduğunu vurgulayan Dağlı, "Hastalığın hala bilmediğimiz çok yönü var. Çin'de yayınlanan bir araştırma, hastaların 6 ay sonra bile hala akciğer tomografilerinin zedelenmeyi gösterdiğini, solunum testlerinin tam normale dönmediğini göstermiştir. 'Post-Kovid' dediğimiz, Kovid-19 sonrası sekeller ile takip edilen çok sayıda hasta vardır. Kovid-19 geçiren biri asla tütün ve nikotin ürünü kullanmamalıdır." uyarısında bulundu.
Dağlı, sigarayı bıraktıktan sonra vücutta yaşanan olumlu gelişmeleri de şu şekilde sıraladı:
"İlk saatten itibaren olumlu gelişmeler başlar. Son sigaranın 20. dakikasında kalp hızı düşer, tansiyon normale inmeye başlar. 12. saatte kandaki karbonmonoksit düşer. Bir gün sonra kalp krizi riski azalmaya başlar. İkinci günde koku ve tat duyusu geri gelir. Birinci ayda solunum fonksiyonları iyileşmeye başlar. Dokuzuncu ayda akciğer hücrelerinin üzerinde soluk borularını temizlemeye yarayan tüysü yapılar tekrar çalışmaya başlar. Birinci yılda kalp krizi riski yarı yarıya iner. Beşinci yılda atardamarlar yeniden normal çaplarına dönmeye başlar. Onuncu yılda ağız, soluk borusu ve pankreas kanseri riski çok düşmüş, akciğer kanseri riski yarıya inmiştir. 15. yılda koroner arter hastalığı ve pankreas kanseri riski hiç sigara içmemiş bir kişideki risk düzeyine iner. 20. yılda akciğer hastalıkları ve kanser riski hiç sigara içmemiş bir bireydeki riske iner."
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı, birçok hastanede sigara bırakma klinikleri bulunduğunu belirterek, hekim gözetiminde, etkinliği bilimsel olarak ispat edilmiş yöntemlerle sigara kullanımının sona erdirilebileceğini sözlerine ekledi.
