1920 Sultanahmet Köftecisi’nin üçüncü nesil sahibi Mehmet S. Tezçakın, 50 yılda biriktirdiği 3 bin parça nümismatik eser ile bin Osmanlı Kaimesi’ni Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi’ne bağışlamak için başvuruda bulundu.
Mehmet S. Tezçakın, 7 yaşında gazoz kapakları ile başlayan toplama merakının, zamanla koleksiyonculuğa dönüştüğünü, uzun yıllardır da Osmanlı Kaimeleri üzerine yoğunlaştığını söyledi.
Milyonlarca dolar harcayarak dünyanın en kapsamlı Osmanlı Kağıt Paraları Koleksiyonu’nu oluşturduğunu anlatan Tezçakın, şunları söyledi: “Hayatımın yarım asra yakın kısmını harcayarak dünyanın neresinde olursa olsun kağıt para müzayedelerine katılarak ünik parçaları topladım. Bazen tek bir parça için koleksiyonlar satın aldım. Sonunda dünyanın en kapsamlı Osmanlı Kağıt Paraları Koleksiyonu’nu oluşturdum. Sadece para toplamakla da yetinmedim. Her dilden kitap, dergi, katalog gibi nümismatik eserleri de kütüphaneme kazandırdım. Bu eserleri okuyarak, inceleyerek bilimsel araştırmalar yaptım. Araştırmalarımı 2005 yılında ‘Osmanlı İmparatorluğu Kâğıt Paraları’ kitabımda topladım. Eserim Kültür Bakanlığı’ndan ‘Kültür Yayını’ belgesi aldı. Akademik bir eser olmasının yanında ülkemizde ve tüm dünyada Osmanlı Kâğıt Paraları kitabımdaki referans numaraları ile biriktirilmektedir.”
“Koleksiyonumla ilgili endişelerim arttı”
Merkezi Londra’da bulunan uluslararası müzayede şirketi Spink’in danışmanlığını da yaptığını anımsatan Tezçakın, profesyonel olarak Osmanlı Kaimeleri toplamaya başladığı ilk günden beri Türkiye’de “Türk Para Tarihi Müzesi” kurulmasını hayal ettiğini kaydetti. Tezçakın, şöyle devam etti:
“Tek hayalim, hayattayken Türk Para Tarihi Müzesi’nin kurulduğunu görmek. Şu ana kadar maalesef tüm çabalarıma rağmen bu hayalim gerçekleşmedi. Koleksiyonculukta (Adam Mezara, Mal Mezata) diye bir deyim vardır. Acı ama gerçek, çoğu koleksiyonun da sonu böyle olmuştur. Son yıllarda yaşadığım sağlık problemlerinden dolayı, benim de koleksiyonumla ilgili endişelerim arttı. Nasıl artmasın ki? Elimde Osmanlı Kaimeleri’nden oluşan paha biçilmez koleksiyonun yanı sıra bir daha bir araya getirilmesi neredeyse imkânsız olan 50 yıllık nümismatik materyaller var. Osmanlı finans tarihi üzerine çalışmalar yapacak araştırmacılar için hazine değerindeki bu materyaller, kasamda ve kitaplığımın tozlu raflarında bekliyor.”
Cumhurbaşkanlığı kütüphanesi’ne bağış
Bir süre önce Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi’ne ilişkin açıklamalarını okuyunca heyecanlandığını anlatan Tezçakın, “50 yıldır büyük özenle sakladığım bu nümismatik eserlerin, en iyi şekilde bu kütüphanede değerlendirileceğine anladım ve bu beni heyecanlandırdı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Sayın İbrahim Kalın’a bir dosya göndererek, uygun görmeleri halinde 50 yılda biriktirdiğim 3 bin parça nümismatik eseri Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi’ne bağışlama niyetimi paylaştım. Ayrıca ana koleksiyon dışındaki bin parça Osmanlı Kaimesi’ni de sergilenmesi mümkünse, Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi’ne hibe edeceğim” diye konuştu.
Tezçakın, para tarihi araştırmacılarının en büyük sıkıntısının kaynak bulamamak olduğunu, çok sayıda araştırmacının kütüphanesini kullandığını vurgulayarak, “İddia ediyorum, Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi bu bağışların ardından nümismatik tarihinin dünyadaki en önemli merkezi olacaktır. Kaybolmakta olduğunu ıstırap ile seyrettiğim Osmanlı finans tarihi konusundaki milli hafızamızın gençliğe, araştırmacılara kazandırılması anlamında bu kitapların ve koleksiyonun orada yer alması büyük önem arz etmektedir” ifadelerini kullandı.
