TRABZON / İHA - Trabzon’da Kaşüstü Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin ardından Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi’nde hizmete giren PET - BT cihazı bölgede önemli açığı kapatacak.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Nükleer Tıp Anabilimdalı Başkanı Doç Dr İsmail Doğan, PET BT cihazı sayesinde hastanın kanser odaklarının vücudun neresinde tutulduğunu tespit edildiğini belirterek, “Vücuttaki normal dokulara göre kanserli dokularda, metabolizma çalışma hızı daha yüksek olduğu bilinmektedir. Bu hastalıklı dokular şekeri daha çok kullanır. İşte PET-BT’de bu amaçla hastaya çekim öncesi radyoaktif bir şeker molekülü damar yoluyla verilir. Bu işaretli şeker vücut tarafından bilinen şeker gibi algılanarak metabolizma hızı yüksek tümörlü hücreler tarafından yakalanır. Radyoaktif işaretli şeker hastaya verildikten bir süre sonra, PET BT cihazı ile bunlar tomografik olarak kesitsel biçimde görüntüye dönüştürülür ve kanser odaklarının vücudun neresinde tutulduğunu tespit edilir” dedi.
En sık kullanılan kanser türleri hakkında bilgi veren Doğan, “En yaygın olarak özellikle akciğer kanserinde ve lenf bezi kanserlerinde, bunların dışında cihazın bağırsak, meme, jinekolojik kanserlerde daha sık olmak üzere, istisnai bir kaç kanser türü dışında pek çok kanser türünde kullanılmaktadır” diye konuştu.
KANSER HASTALARINDA NASIL FAYDALI OLMAKTADIR?
PET-BT ile tümörün vücuttaki yayılım durumu değerlendirildiğini ifade eden Doğan, “Cihaz ile kanserin yayılımı ile ilgili verdiği metabolik ve morfolojik (çalışması - görünümü) bilgi sayesinde hastalığın yayılımı daha doğru belirlenerek hastalığın sınırlı olup olmadığı anlaşılmaktadır. Genel olarak kanserli hastalarda uzak yayılım bulgusu yoksa yada tümörü sınırlı bir alanda ise bunlar cerrahiye gönderilir. Eğer tümör daha ileri dönemde yakalanmış ise hastalar cerrahi şansını kaybederler. PET-BT ile tümörün vücuttaki yayılım durumu değerlendirlir. Ayrıca bunun dışında bu cihaz ile cerrahi ve kemoradyoterapi (ilaç ve şua tedavisi) sonrası tedaviye yanıt ve hastalığın nüksünün erken dönemde belirlenebilmektedir” ifadelerini kullandı.
HASTAYA ZARARI VE FAYDASI NEDİR?
Hastaya fayda ve zararlarını değerlendiren Doğan, “Radyasyon dozu verilen radyoaktif madde nedeniyle normal BT’ye göre daha yüksektir. Ancak faydası nedeniyle, kanserli bir hastaya çok sayıda görüntüleme ve laboratuvar tetkiki yapmak yerine seçilmiş uygun hastalarda PET-BT yapılması tavsiye edilmektedir. Böylelikle hem mükerrer çekimler engellenerek hastaya verilecek radyasyonun dozu azaltılmakta ve ayrıca zaman kaybının önüne geçilmektedir. Bilimsel çalışmalarda hastaların bir kısmında hastalığın evresini değiştirdiği gösterilen cihazın gereksiz cerrahi yada tedavileri engellediği ve hastaların bir kısmında tedavi yaklaşımını değiştirdiği gösterilmiştir” dedi.
Hastadan hastalığı ile bilgiler alındıktan sonra çekim öncesi ön hazırlıkların yapıldığını belirten Doğan, “Hastadan hastalığı ile ilgili bilgiler alınır. Çekim öncesi ön hazırlık amacıyla tavsiyelerde bulunulur. Çekim günü hastada açlık kan şekeri değerlendirilmesi yapılır. Uygunsa radyofarmasötik (görüntüleme maddesi ) enjeksiyonu için koldan damar yolu açılır. Radyofarmasötik enjeksiyonundan sonra verilen maddenin vücutta dağılması için 30-60 dakika kadar yatar pozisyonda hasta istirahat ettirilir. Enjeksiyon sonrası istirahat süresi tamamlandıktan sonra hasta çekim odamıza alınır. Teknisyenlerimiz tarafından rahat çekim yatağında hastaya pozisyon verildikten sonra 15-20 dakika sürecek bir görüntüleme yapılır. Hastalarda çekim süresince hareketsiz bir şekilde, rahat nefes alarak yatması beklenir. Hareketler görüntülerde bazen çekim tekrarı gerektirebilecek değerlendirme zorluklarına yol açabilmektedir. Çekim tamamlandıktan sonra görüntülerde teknik problemler açısından ön değerlendirme yapılır. Eğer ek bir çekime ihtiyaç duyulmazsa, hasta gönderilir. PET/ BT incelemesi hasta hazırlığı ve çekim süresi ile birlikte toplam 2-3 saat kadar sürmektedir” ifadelerini kullandı.
