Binlerce hastaya yeni bir böbrek kazandıran Nobel ödüllü ekonomist
Eğer son yıllarda böbrek nakli yaptırmanız gerektiyse veya bir yakınınızın böyle bir arayışı olduysa, uygun böbrek bulunmasında ekonomist Alvin Roth önemli bir rol oynamış olabilir.
Roth, bir ekonomi teorisi kullanarak dünya genelinde böbrek bağışını çok daha fazla yaygınlaştırmayı başardı.
Alvin Roth'un bu yöntemi olmasaydı, her yıl binlerce hastaya yeni bir böbrek nakli yapılması mümkün olmayacaktı. Şimdi sağlığına kavuşmuş olanlar, bu durumda halen acı çekiyor ya da diyaliz makinesi bağlı yaşamaya devam ediyor olacaklar, kimileri de yaşamlarını kaybedecekti.
Böbrek bağışı diğer organ bağışlarından daha farklı bir nitelikte; zira insanların iki böbrekleri bulunuyor ama yaşamlarını devam ettirmek için sadece bir böbreğe ihtiyaç duyuyorlar. Yani hayattayken böbrek bağışlamak mümkün.
Örneğin bir yakınınızın ihtiyaç duyması halinde böbreklerinizden birini ona bağışlamak isteyebilirsiniz, ama böbreğiniz onun bedenine uyum göstermeyebilir.
Profesör Roth'un geliştirdiği yöntemin kullanılmasından önce, bir böbrek hastasının hayatını yeni kaybetmiş birinin böbreğini beklemesi ya da yaşamını böbreksiz sürdürmesi gerekiyordu.
Roth'un yöntemi 'böbrek takası' fikrine dayanıyor. Yani bir bağışçının böbreği, bir diğer bağışçının böbreğiyle takas ediliyor, böylece bağışlanan her böbrek uygun düşeceği bir hasta bulabiliyor.
Çin’de bekar bir kadın yumurtalarını dondurmayı reddeden hastaneye dava açtı
31 Yaşında olan Teresa Şi, şu an çocuk sahip olmak istemediğini bunu ilerleyen yaşlarda çocuk yapmak istediğini söylüyor. Kadınların 35 yaşından sonra yumurtalıkları zayıflayıp doğurganlık oranları düştüğü için Teresa şimdiden yumurtalıklarını dondurup ilerleyen yaşlarda işlevsel olmasını istiyor. Bu girişim sonrası hastanenin Teresa'nın isteğini reddetme nedeni ise evli olmadığı halde bu tür bir girişimde bulunması. Söz konusu dava, Çin’de kadın üreme hakları alanında ilk kez yaşanan bir durum.
Teresa Şi isimli kadının ileride çocuk sahibi olabilmek için yumurtalarını dondurma talebi başvuruda bulunduğu hastane tarafından reddedildi. Pekin’deki hastanenin kadına gösterdiği gerekçe ise bekar olmasıydı.
Çin yasalarına göre sadece evli çiftler bu tür konularda sağlık yardımı alabiliyor. Aynı zamanda hastanelere üreme konusuyla ilgili başvurada bulunan kişiler evlilik cüzdanıyla medeni durumlarını kanıtlamak zordunda. Teresa Şi tarafından açılan dava ise Çin’de kadın üreme hakları alanında ilk resmi başvuru olma özelliğini taşıyor. Bu anlamda da bu durum ile ilgili ne yapılacağı merak konusu.
Tesla'nın Cybertruck aracının taklidi yapıldı
Elektrikli otomotiv devi Tesla'nın kısa bir süre önce tanıtımını yaptığı ilk Pıck-Up modeli Cybertruck daha piyasaya çıkmadan kopyalandı. Kopya araç, Moskova trafiğinde kameralara takıldı.
Görenler bu olayı şaşkınlıkla karşıladı. Rusya’nın başkenti Moskova’da, henüz piyasaya sunulmamış olan, Tesla marka Cybertruck aracın kopyası dikkatleri üstüne çekti. Modelin daha satışı yapılmadan taklidi ortaya çıktı.
Rus bir otomobil tutkunu, eski beş kapılı Hatchback arabasını modifiye etti. Ve Tesla’nın ilk Pick-Up modeli Cybertruck'a dönüştürdü. Türk parasıyla değeri yaklaşık 8 bin liraya mal olan aracın plakası bile var. Trafiğe çıkması için çok büyük bir ihtimalle Rus yetkililerden izin de alınmış.
‘Gençler 10 bin saat oyun oynuyor’
Bilgisayar oyunlarını bilirsiniz ve bu oyunlarla saatlerini, günlerini ve yıllarını harcayan insanları da. Bu insanların büyük çoğunluğu gençlerden oluşuyor.
Peki bir genç ortalama kaç saat oyun oynuyor olabilir. Bununla ilgili ViewSonic Türkiye, Orta ve Doğu Avrupa Bölge Müdürü Hasan Koçyiğit şunları söylüyor: “Ortalama bir genç 21 yaşına gelene kadar 10 bin saat oyun oynuyor, bu süre ilk ve orta öğretimde geçirilen süre ile aynı. Tüm dünyada 1 haftada 30 milyar saat oyun oynanıyor. Önümüzdeki 10 yılda ortalama bir oyuncu haftada 21 saatini oyun oynayarak geçirecek. Bir işte mükemmelleşmek için 10 bin saat süre tanımak yeterlidir. Günümüzde gençler 21 yaşına gelene kadar 10 bin saat oyun oynuyor. Bu süre, ilk ve orta öğretimde geçirilen süreyle aynı. Oyuncuların sürekli daha iyisini istemesi sebebiyle bilgisayar teknolojileri sürekli evrim geçiriyor.' dedi. Yani bu kısımda söylenilen ilk ve orta öğretim sürecine denk gelmesi ciddi anlamda korkunç denilebilir. Daha çok zaman öldürmekle başlayan sonrasında bir bağımlılığa dönüşen oyunun hayatın büyük bir bölümünü aldığını söylesek yanlış olmaz.
