Toprak kaybının ortaya çıkması sel, erozyon gibi doğal afetler sonucu oluşmasıdır.
Toprak kaybı nasıl önlenir
Bu durum toprağın kaybolması ile birçok canlının da yok olması anlamına gelir.
Ağaçlar, bitkiler ve yer altında yaşayan hayvanlar da toprak kaybı ile yok olur. Ayrıca yerleşim alanları da zarar görerek insanların da ölmesine ve çevrenin bozulmasına etki eder.
Ülkemizde ilkbahar aylarında ortaya çıkan heyelanlar; yağışlar, maden ocaklarının açılması, yol yapımı, inşaat için alınan kumlar yamaç dengesini bozarak bu duruma neden olur. Yamaçlarda oluşan bu durumlar önlenmeli ve bitki örtüsü dengesi korunmalıdır. Özellikle ağaçlandırmanın erozyonu önlemedeki etkisini düşünecek olursak; bindiğimiz dalı kesmekle toprak kaybı oluşmasını da ellerimizle sağlıyoruz demektir. Yamaçlarda ağaçlandırma yapılması halinde erozyonların ve sellerin önlenmesi mümkün olacaktır.
Toprak kayması kuvvetli eğimin olduğu alanlarda çok fazla oluşur. Ayrıca yağışların etkisi, kayaların ve toprakların özellikleri, tabakaların durumu, yerçekiminin etkisi, deprem ve sel gibi doğal afetler toprak kaymasının en önemli nedenleridir. Toprağın her şekilde bitki örtüsü ile kaplı olması ve kökleri ile toprağı tutması bu etkenlerin daha aza inmesini sağlayacak önlemler arasındadır. Çok fazla toprak kayması ile toprak kaybı artmakta bu suretle hem toprağın verimliliği azalmakta hem de canlılar için de yaşama alanları daralmaktadır.
Toprak kaybının önlenmesi için; dik yamaçlar da ağaçlanma sağlanmalı ve zemin sağlamlaştırılmalıdır. Yol yapımı sırasında heyelan bölgeleri tespit edilerek daha uzak alanlarda yol yapılması sağlanmalıdır. Dik yamaçların altı destek duvarı yapılarak sabitlenmeli etek kısımları ise fazla kazılıp oyulmamalıdır. Ayrıca akarsuların yataklarının sele maruz vermemek için duvarlar yapılarak desteklenmesi gereklidir.
Eğim ve dik olan yerler arazileşme ve yerleşim alanı olarak seçilmemelidir. Bunun yanında ağaçlandırmaya çok fazla önem verilmesi gereklidir. Bu sayede sel ve heyelan gibi durumlarda yaşanacak toprak kaymaları da önlenmiş olacaktır. Toprak kaybının fazlalaşması yaşama alanlarına da etki ederek birçok sorun oluşması açısından önemli bir ayrıntıdır. Kaliteli bir toprak yerleşim için gerekli olan zeminin olması anlamına gelir ki bu da toprak kaybının olmaması demektir.
Ağaçlar, bitkiler ve yer altında yaşayan hayvanlar da toprak kaybı ile yok olur. Ayrıca yerleşim alanları da zarar görerek insanların da ölmesine ve çevrenin bozulmasına etki eder.
Ülkemizde ilkbahar aylarında ortaya çıkan heyelanlar; yağışlar, maden ocaklarının açılması, yol yapımı, inşaat için alınan kumlar yamaç dengesini bozarak bu duruma neden olur. Yamaçlarda oluşan bu durumlar önlenmeli ve bitki örtüsü dengesi korunmalıdır. Özellikle ağaçlandırmanın erozyonu önlemedeki etkisini düşünecek olursak; bindiğimiz dalı kesmekle toprak kaybı oluşmasını da ellerimizle sağlıyoruz demektir. Yamaçlarda ağaçlandırma yapılması halinde erozyonların ve sellerin önlenmesi mümkün olacaktır.
Toprak kayması kuvvetli eğimin olduğu alanlarda çok fazla oluşur. Ayrıca yağışların etkisi, kayaların ve toprakların özellikleri, tabakaların durumu, yerçekiminin etkisi, deprem ve sel gibi doğal afetler toprak kaymasının en önemli nedenleridir. Toprağın her şekilde bitki örtüsü ile kaplı olması ve kökleri ile toprağı tutması bu etkenlerin daha aza inmesini sağlayacak önlemler arasındadır. Çok fazla toprak kayması ile toprak kaybı artmakta bu suretle hem toprağın verimliliği azalmakta hem de canlılar için de yaşama alanları daralmaktadır.
Toprak kaybının önlenmesi için; dik yamaçlar da ağaçlanma sağlanmalı ve zemin sağlamlaştırılmalıdır. Yol yapımı sırasında heyelan bölgeleri tespit edilerek daha uzak alanlarda yol yapılması sağlanmalıdır. Dik yamaçların altı destek duvarı yapılarak sabitlenmeli etek kısımları ise fazla kazılıp oyulmamalıdır. Ayrıca akarsuların yataklarının sele maruz vermemek için duvarlar yapılarak desteklenmesi gereklidir.
Eğim ve dik olan yerler arazileşme ve yerleşim alanı olarak seçilmemelidir. Bunun yanında ağaçlandırmaya çok fazla önem verilmesi gereklidir. Bu sayede sel ve heyelan gibi durumlarda yaşanacak toprak kaymaları da önlenmiş olacaktır. Toprak kaybının fazlalaşması yaşama alanlarına da etki ederek birçok sorun oluşması açısından önemli bir ayrıntıdır. Kaliteli bir toprak yerleşim için gerekli olan zeminin olması anlamına gelir ki bu da toprak kaybının olmaması demektir.