Belirlenen meslek gruplarının çalışma şartları ölüm veya hastalık riski bazı mesleklere göre daha fazla olması ve çalışanların daha erken emekli olmasıdır.
Belirlenen bazı meslek grupları, çalışma şartlarının ağırlığı sonucu, ölüm veya hastalık riski diğer mesleklere göre daha fazla olduğu için bu meslek gruplarında çalışanların daha erken emekli olmasını sağlamak amacıyla sigorta primlerine devlet tarafından belirlenen miktarda gün eklenmektedir.
Diğer bir adı Fiili Hizmet Zammı olan Yıpranma Payı ile belirlenen grupta yer alan mesleklerde çalışan kişiler için bir ayrıcalık yaratılmıştır. Bu grupta hangi mesleklerin yer alacağı, hangi meslek gruplarının yıpranma payı uygulamasına girdiği Hizmet Zammı çizelgelerinde belirlenmiştir.
Mesleğini icra ettiği sırada ölüm ya da yaralanma riski çok yüksek olan askeri personel ve polisler, yıpranma payı uygulamasından yararlanmaktadır. Böylesi riskli bir görevi yerine getiren çalışanların diğer memurlar ile aynı şekilde emeklilik hakkına sahip olamamaları için, askeri personel ve polislere yıpranma payından faydalanma hakkı sağlanmıştır.
Bu uygulamaya göre sigorta primi yatan memura mevcut sigorta primine ek olarak her yıl 90 gün(3ay) yıpranma payı uygulamasından dolayı sigorta primlerine eklenmektedir. Bu durumda göreve yeni başlamış bir askeri personelin 1 yıl sonundaki primi 12 ay değil, 15 ay olarak sigorta dökümünde görülecektir.
Bu uygulamaya çalışma şartlarının riskine bakılarak örnek verilecek mesleklerden biride itfaiye personelinin görevidir. İtfaiye personelinin de yıllık sigorta gün sayısına ek olarak yıpranma payı uygulamasıyla 60 gün daha eklenecektir.
Uzun zamandır yıpranma payı uygulamasına dahil olmayı bekleyen sağlık personeline henüz müjdeli haber gelmedi. Sağlık personeline uygulanması planlanan 4 yıl çalışmaya karşı 1 yıl yıpranma payı karara bağlanamamış bir proje olarak rafta beklemekte.
Nöbet tutan sağlık personelinin bu kapsama girmesi beklenirken, son günlerde Sağlık Sen Başkanı Metin Memiş’ in yaptığı ‘bütün sağlık çalışanları yıpranma paylarını almalıdır’ açıklaması, tüm sağlık personelinin bu uygulamaya dahil olacağı yönünde umutlarının artmasını sağladı.