AJANSLAR -
Myanmar’da mahkeme, Aralık 2022’de terörizmle mücadele kanununu ihlal ederek ordu karşıtı protestoyu kamera ile çekmekten 3 yıl ceza verdiği gazeteci Hmue Yadanar Khet Moh Moh Tun’un davasını yeniden gördü. Mahkeme, Yadanar'ın cezasına 10 yıl daha ekleyerek toplamda 13 yıl ceza verdi.
Ülkedeki katı askeri yönetimden korktuğu için isminin açıklanmasını istemeyen Hmue Yadanar’ın avukatı, açıklamasında, başkent Yangon'daki Thingangyun Bölge Mahkemesi'nin 27 Mayıs’taki davada, daha önce 3 yıl hapis cezası alan müvekkilinin davasını yeniden görerek 10 yıl daha eklediğini kaydetti.
Gazeteci Yadanar’ın avukatı, mahkemenin müvekkilini askeri cuntanın terörist gruplar olarak adlandırdığı ülkedeki direnişçi grupları destekleyerek terörle mücadele yasasını ihlal etmekle suçladığını ifade etti.
Avukat ayrıca, müvekkili Yadanar’ın direniş gruplarıyla mali bağlantısı olduğu iddialarının doğru olmadığının kanıtlandığını, ancak yargıcın kanıtlarının yetersiz olduğunu söylediğini aktardı. Ayrıca Hmue Yadanar’ın verilen cezaya itiraz etmemeye karar verdiğini de sözlerine ekledi.
Paris merkezli Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Asya Pasifik Masası Şefi Daniel Bastard yaptığı açıklamada, "Orgeneral Min Aung Hlaing liderliğindeki askeri cunta, Hmu Yadanar'a aynı davayla ilgili bu 10 yıllık ekstra cezayı vererek, Myanmar'da gazetecilerin maruz kaldığı olağanüstü zorbalığın boyutunu bir kez daha göstermiştir." ifadesini kullandı.
Bastard ayrıca, "Birleşmiş Milletler (BM) Myanmar’daki İnsan Hakları Durumu Özel Raportörü Tom Andrews'i, cunta yöneticilerine karşı etkili uluslararası yaptırımların uygulanması için sembol niteliğindeki bu davayı ele almaya çağırıyoruz.” dedi.
Yadanar’ın çalıştığı Myanmar Pressphoto Agency'nin kurucusu ve editörü J Paing ise konuyla ilgili açıklamasında, “Mahkumiyet, askeri konseyin gazetecilere yönelik tutumunu ve niyetini net bir şekilde gösteriyor. Basın özgürlüğü artık çok uzakta." yorumunda bulundu.
Gazeteci Hmue Yadanar, Aralık 2022’de aynı ajansta fotoğrafçı olan meslektaşı Kaung Sett Lin ile birlikte cunta karşıtı protestoları kayda almaktan suçlanarak ağır çalışma kamplarında çalıştırılmak üzere üç yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Ayrıca Yadanar ve ve Kaung Sett Lin, Aralık 2021'de de Yangon'da askeri yönetime karşı düzenlenen bir gösteriyi kayda alırken 9 protestocuyla birlikte gözaltına alınmıştı. Olayda, orduya ait bir aracın çarpması sonucu ağır yaralanmıştı. Yadanar’ın sol kulağı ikiye bölünmüş, sol yanağı yırtılmış sol bileğinin kemikleri kırılmış, başına da 15 dikiş atılmıştı.
Myanmar ordusu, Şubat 2021'de iktidarı ele geçirmesinden bu yana en az 12 medya kuruluşunu kapanmaya zorladı ve 50’den fazlası halen tutuklu bulunmak üzere toplam 150’den gazeteciyi gözaltına aldı.
Tutuklu gazetecilerin çoğu, korkutma, yalan haber yayma veya bir devlet çalışanına karşı kışkırtma iddiasıyla hapiste tutuluyor.
Myanmar'daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 2020 genel seçimlerinde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021'de yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere, pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyancı gruplara silahlı müdahalesi sonucu, bugüne kadar 1800'ün üzerinde kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi halen içeride tutuluyor.
Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) göre, ülkede darbeden bu yana 1900'den fazla kişi hayatını kaybetti ve 10 binin üzerinde kişi de gözaltına alındı. Myanmar askeri mahkemeleri, tutuklulardan 2'si çocuk 114 siyasi mahkum hakkında idam kararı verdi.
Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’ne göre Myanmar, dünyanın en büyük gazeteci hapishanelerinden biri konumunda. Myanmar, örgütün Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde bu yıl 180 ülke arasında 173’üncü sırada yer alıyor.
