AJANSLAR -
Bu seneki (17'nci) G20 Liderler Zirvesi, "Birlikte Toparlanma-Daha Güçlü Toparlanma" teması altında Endonezya'nın Bali adası'nda 15-16 Kasım'da gerçekleşecek.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden'la Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında ise yakın gelecekte bir görüşme olmayacak. Zira Putin, bu yılki G-20 Liderler Zirvesi'ne katılmayacak. Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşecek ve yeni İngiltere Başbakanı Rishi Sunak'ın yanı sıra İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile ilk kez tanışacak.
G20 liderleri, "Gıda ve Enerji Güvenliği", "Sağlık" ve "Dijital Dönüşüm" başlıklı üç oturumda fikir teatisinde bulunacak.
Yaklaşık dokuz aydır devam eden savaş, petrol, doğal gaz ve tahıl ticaretini sekteye uğratarak zirvenin odağını gıda ve enerji güvenliğine çevirmiş durumda.
ABD ile Avrupa ve Asya'daki müttefikleri, giderek daha iddialı bir yükeliş kaydeden Çin'le karşı karşıya geliyor.
Bu da Hindistan, Brezilya ve ev sahibi Endonezya gibi yükselen G-20 ekonomilerini bir anlamda büyük güçler arasında bir ip üzerinde yürümeye mecbur ediyor.
Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, G-20 Dönem Başkanı sıfatıyla Ukrayna'daki savaş nedeniyle G-20 içindeki çatlakları kapatmaya çalışmıştı.
Bu kapsamda Widodo, yaz aylarında hem Rusya hem de Ukrayna'ya ziyaret gerçekleştirdi.
Ülkesi G-20 üyesi olmamasına rağmen Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'yi zirveye davet etti.
Zelenskiy'nin zirveye çevrimiçi olarak katılması bekleniyor.
Cakarta merkezli Ekonomi ve Hukuk Çalışmaları Merkezi (CELIOS) isimli düşünce kuruluşu direktörü Bhima Yudhistira, "Widodo'nun öncelikleri arasında savaş ve jeopolitik risk gerilimini azaltmak bulunuyor." değerlendirmesinde bulundu.
Geçen yıl Roma'da düzenlenen G-20 zirvesi, pandeminin ardından üyelerin ilk yüz yüze buluşmasıydı, ancak Rusya ve Çin liderleri katılmamıştı.
Bu yılki toplantı, Mısır'daki BM İklim Konferansı ve Kamboçya'da Biden'ın yanı sıra diğer bazı G-20 liderlerinin de katılacağı Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği Zirvesi ve hemen ardından da Tayland'da yapılacak Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Toplantısı ile aynı parantezde yer alıyor.
ABD Başkanı cumartesi günü yaptığı açıklamada, Güneydoğu Asya ülkeleriyle birlikte çalışma sözü vermiş ve Çin'in etkisini arttırmaya çalıştığı bu bölgeye atıfla, "Hepimizin görmek istediği daha iyi bir gelecek inşa edeceğiz." ifadesini kullanmıştı.
Bali Zirvesi'nin önceliklerinden biri tahıl koridoru anlaşması olacak
Bali Zirvesi'ne ilişkin somut sorulardan biri de Rusya'nın 19 Kasım'da yenilenmesi gerekecek olan BM Karadeniz Tahıl Girişimi'ni uzatmayı kabul edip etmeyeceği.
Temmuz ayında Türkiye'nin girişimiyle varılan anlaşma, dünyanın önde gelen tahıl üreticilerinden Ukrayna'nın savaş nedeniyle aylardır kapalı olan limanlardan ihracata yeniden başlamasına olanak tanımıştı.
Rusya, Karadeniz filosunun saldırıya uğramasının ardından geç ay anlaşmadan kısa bir süreliğine çekilmiş, ancak daha sonra yeniden katılmıştı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba cumartesi günü yaptığı açıklamada, anlaşmanın uzatılması için Rusya'ya yönelik daha fazla baskı çağrısında bulunarak Moskova'nın "dünya ile açlık oyunları oynamayı bırakması" gerektiğini söyledi.
Ukrayna'daki savaş Afrika'nın en ücra köşelerinde bile hissediliyor
Liderler, çatışma ve jeopolitik gerilimlerle mücadele ederken, enflasyonu dizginleme çabalarının pandemi sonrası toparlanma adımlarını gölgede bırakması veya zayıflatıcı finansal krizlere neden olması riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Uzmanlara göre savaşın yansımaları Asya ve Afrika'nın en ücra köylerinden en modern endüstrilere kadar hissediliyor.
Keza enerji kaynakları, nakliye ve gıda güvenliğindeki aksaklıkları arttırarak fiyatları keskin bir şekilde yükseltiyor.
Ayrıca pandeminin yarattığı çalkantıların ardından dünya ekonomisini istikrara kavuşturma çabalarını da zora sokuyor.
2023'te küresel büyüme, 1980'lerden bu yana en düşük seviyede olacak
Uluslararası Para Fonu (IMF) 2023 yılında küresel büyümenin yüzde 2.7 olacağını tahmin ederken, özel sektör ekonomistlerinin tahminleri bu yıl yüzde 3'ten yüzde 1,5'e kadar düşerek 1980'lerin başındaki petrol krizinden bu yana en yavaş büyümenin gerçekleşeceği yönünde.
Biden ve Şi, ABD liderinin Ocak 2021'de Beyaz Saray'ın kontrolünü eline almasından bu yana ilk yüz yüze görüşmelerini pazartesi günü gerçekleştirecek.
ABD insan hakları, teknoloji ve Tayvan Adası'nın geleceği gibi bazı meselelerde Çin'le anlaşmazlık yaşıyor.
Washington, Çin'i en büyük küresel rakibi olarak kabul ediyor ve Pekin'in gelecek yıllarda nüfuzunu arttırmaya çalışmasıyla bu rekabetin daha da artması muhtemel görünüyor.
Keza Avrupa Birliği, Çin'e olan ticari bağımlılığını azaltmak için bu ülkeyle ilişkilerini yeniden değerlendiriyor.
Biden, Şi ile Tayvan, ticaret politikaları ve Pekin'in Rusya ile ilişkileri gibi konuları konuşmayı planladığını dile getirdi.
Liderler fosil yakıtlardan uzaklaşmaya odaklanacak
Öte yandan gelişmekte olan birçok ekonomi enflasyonla mücadele ve pandeminin yaralarını sarmaya çalışmak arasında sıkışmış durumda.
Ev sahibi Endonezya'nın ekonomisi son çeyrekte yüzde 5,7 büyüyerek G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri oldu.
Bali'deki görüşmeler sırasında ldierlerin, kömür ve diğer fosil yakıtlardan uzaklaşmayı hızlandırmanın yollarına odaklanması da bekleniyor.
G-20, 1999 yılında ekonomik sorunları ele almak üzere kuruldu. Dünyanın en büyük ekonomilerini bir araya getiren grubun üyeleri arasında Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Güney Kore, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği yer alıyor. İspanya ise daimi misafir üye olarak grubun içerisinde.
