İHA- Bakan Taner Yıldız, Swiss Otel’de “The Economist Avrupa Enerji Zirvesi”ne katıldı.
Zirve öncesi gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yıldız, Başbakan Erdoğan ve Japonya Başbakanı Abe arasında imzalanan nükleer enerji santrali kurulması yönündeki protokolle ilgili detayları paylaştı. Bir nükleer santralin 3 ayrı anlaşma safhasından geçtiğini kaydeden Bakan Yıldız, “Bir tanesi hükümetler arası anlaşma, ikincisi ev sahipliği anlaşması, üçüncüsü de uygulama sözleşmeleri. Bunun hepsi beraber toplu bir paket olarak bir nükleer santral anlaşmalarını sağlayabiliyor. Mayıs ayında Sayın Başbakanımız'la Japonya Başbakanı Abe’nin imzaladığı hükümetler arası anlaşma vardı. Ev sahipliği anlaşması dün itibariyle tamamlanmış oldu. Japonya’nın kendi statüsüne göre kendi meclislerinden onaylanmış olarak bunu addediyorlar. Bizde ise TBMM’nin onayına sunuyoruz. Dolayısıyla bundan sonra Japonya Nükleer Güç Santral anlaşması aynen Rusya’da olduğu gibi Meclis’in onayına sunacağız” diye konuştu.
“Hazine ve devlet garantisi vermediğimizi bu anlaşmayla bir kez daha altını çizmiş olduk” diyen Bakan Yıldız, şunları söyledi:
“Güvenlik sistemleriyle alakalı bir kısım detayları burada vurgulamış olduk. Yine aynı şekilde proje finansmanıyla alakalı konuları tekrar dikkate aldık. Uygulama anlaşmasına esas olacak olan konuları detaylandırdık. Üçüncü nükleer santralin yerinin seçimiyle alakalı 18 aylık bir çalışma yapılacak. Gerek depremsellikle alakalı konularda, gerekse diğer bütün teknik konularda güvenlik sistemlerini daha fazla nasıl artırırız bunun detayları üzerinde konuşuldu. Bir teknoloji merkezinin kurulmasıyla alakalı karar alınmıştı. Aynı şekilde bir üniversitenin kurulması, bunların ikisi ayrı şeyler. Yakın bir zamanda Tokyo’ya gidip, bunlarla alakalı karşılıklı görüşmelerimizi tamamlamış olacağız. Bu bir süreç ve Japonya’nın şu anda fiili olarak masanın üstünde olanlar. Fiili olarak da şu anda sismiklere başladığını söylemem lazım. Denizden yapılacak sismiklerle alakalı konuda onların raporlarını bekleyeceğiz ve bu raporlar doğrultusunda da yerinde kayma ihtiyacı var mıdır 5 kilometre daha ileri mi, geri mi yapalım bunlarla alakalı konular netleşmiş olacak.”
Başbakan Erdoğan ve Japonya Başbakanı Abe arasındaki görüşmelerde hissedarlıkla alakalı konuların da gündeme geldiğini belirten Yıldız, “Yerli bir yatırımcı, yerli bir ortak girmek isterse Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'nin onayının alınmak zorunda olduğuna dair de bir konu geçti. Uyuşmazlık halinde hangi mahkemelerin yetkili olacağına dair de bir kısım maddeler yer alıyor” dedi.
Yıldız, güvenlikle alakalı detaylara da değinerek, “Atmea1 reaktörü özellikle Fukuşima’dan sonra kor tutucu bir yapıya dizaynıyla alakalı bir kısım gelişmeler sağladı. Uçak çarpmalarına veya tsunamiye veya dışardan gelebilecek coğrafi bir etkiye de rahatlıkla daha fazlasıyla dayanabilecek durumda. Türkiye’de 7.4 büyüklüğündeki bir deprem şiddetinden daha büyük 9 büyüklüğündeki deprem şiddetine dayanabilecek bir yapıyı kurgulamış oluyoruz. Deprem konusunda Japonya’nın büyük bir tecrübesi var. Bu tecrübeleri de aktarabileceğimiz bir yapıyı da buraya koymuş olacağız. Fransa ve Kanadalı özellikle nükleer güvenlik otoritelerince de onaylanmış santral üzerinde çalışmış olacağız” şeklinde konuştu.
Yalnızca elektrik üretimiyle alakalı değil, aynı zamanda Türkiye’nin teknolojik sanayileşmesiyle alakalı da ciddi bir yapı kurgulamış olacaklarını kaydeden Yıldız, “Marmaray’ın mühendislik firmalarının da bu konuda bizimle görüşmek istediklerine şahit oldum. Bugün bir kısım görüşmeler de yaptık. O görüşmeler çerçevesinde nükleer santralin inşası sırasında ne tür mühendislik firmalarının bulunmak istediğini de değerlendirmiş olduk. Bence dünkü yaptığımız iş önemli bir işti. İnşallah bundan sonraki süreç daha devam edecek ve uygulama sözleşmesine esas olacak yapıyı tamamlamış olacağız” diye konuştu.
Sinop’taki nükleer santral süreci hakkında bilgi veren Bakan Taner Yıldız, “Sismikler var, bu sismikler oraya yatırım yapacak proje şirketi tarafından haklı olarak tekrar gözden geçiriliyor. Depremsellikle alakalı yeni bir fay hattı, kırık var mı? Bütün bunlar Fukişima kazasından sonra daha da önemli hale geldi. Şundan hiç şüpheniz olmasın ki Türkiye’nin en önemli ve en güçlü iki yapısını hem Sinop’a hem de Akkuyu’ya sağlamış ve gerçekleştirmiş olacağız. Bu manada hiçbir tavizimizin söz konusu olmayacağını rahatlıkla söyleyebilirim. Japonya’nın tecrübesinden, Rusya’nın Avrupa Birliği üyesi ülkeleriyle yaptığı ortak çalışmalarıyla beraber her iki ülkenin de bu manada çok teknolojik bir yapı kuracağına inanıyoruz. Mühendislerimizin eğitimlerine son derece önem veriyoruz” ifadelerini kullandı.
Bakan Taner Yıldız, Japonya ile Türkiye’nin kuracağı teknoloji üniversitesinden de bahsetti. Yıldız, “Japonya ile beraberce kuracağımız teknoloji üniversitesinin içerisindeki okunacak, yapılacak eğitimlerin okuyacak gençlerimizin orada ciddi seçkin bir duruma geleceğini şimdiden söylemem lazım. İyi bir hazırlığımız inşallah olacak. Türkiye’de Tokyo’ya göndermekten daha ziyade kuracağımız üniversitelerde Japonya’dan gelen hocaların bulunacağını kurguluyoruz” dedi. Üniversitenin inşaatı ile ilgili bir soru üzerine Bakan Yıldız, inşaatla ilgili bir süre vermeyerek, proje safhasının, hissedarlık oranlarının netleşmesi gerektiğini söyledi.
Marmaray’da yaşanan sıkıntı ile ilgili bir soru üzerine ise Bakan Yıldız, şunları kaydetti:
“Türkiye’de gerek İstanbul’a gerek ülkemizin tamamında arz güvenliği ile alakalı bir sıkıntı bulunmamaktadır. Türkiye’nin arz fazlası vardır. Türkiye’nin büyümesinden daha hızlı kurulu gücümüz ve özel sektörün yaptığı elektrik üretim santralleri büyüyor. O açıdan herhangi bir sıkıntı öngörmüyoruz. Noktasal olarak oradaki teknik konu nedir ona baktırmam lazım.”
