1968 DASHTE BAYAZ VE FİRDEVS DEPREMİ – İRAN
12 bin kişinin hayatını kaybettiği bu iki büyük depremde önce Dashte Bayaz şehri 7,3’le vuruldu ve bölgede yer alan 5 köy yerle bir oldu. Bu depremden henüz 24 saat geçmeden bu kez 1 Eylül’de, Firdevs şehri 6,4 şiddetindeki depremle sarsıldı. Bu kez 175 köy ağır hasar gördü.
1976 TANGSHAN DEPREMİ - ÇİN
Tarihin en ölümcül depremlerden biri, kuzeydoğu Çin’de yer alan Tangshan kentinde 28 Temmuz 1976 yılında, sabaha karşı saat 03.42’de gerçekleşti. Sarsıntı riskinin fazla olmadığı düşünülen bir bölgede meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki deprem, 240 binden fazla insanın ölümüne yol açtı. Depremin ilk sarsıntıları hissedilmeye başlandığında şehirde ve çevre bölgelerde yaşayan bir milyondan fazla insan uykudaydı. Depremi ilk hissedenler çeşitli önlemler alsa da birçok kişi buna fırsat bile bulamadı. Sadece 16 saniye kadar süren deprem tüm kenti yerle bir etti. Birçok sağlık personeli depremde hayatını kaybetti. Hastaneler ve yollar yıkıldığı için yaralılara yardım etmek de oldukça zordu.Yolların yıkılması nedeniyle geciken yardımı beklerken, hayatta kalanlar gruplar oluşturarak enkazda kalanları çıkarmaya, tedavi etmeye, yiyecek ve su bulmaya çalıştı. Enkaz altında kalanların yüzde 80’i kurtarılmış olsa da, 28 Temmuz günü öğleden sonra gerçekleşen 7,1 büyüklüğündeki bir artçı şok, enkazın altında bekleyen birçok kişinin daha hayatını kaybetmesine sebep oldu.
10 EKİM 1980 - CEZAYİR
Merkezi El Asnam kenti yakınlarında olan deprem, Richter ölçeğine göre 7,3 büyüklüğündeydi. 2590 kişinin öldüğü bu felakette 330 000 kişi de evsiz kaldı.
23 KASIM 1980 – İTALYA
Deprem 2375 kişinin ölümüne yol açarken 7500'ün üzerinde insanın da yaralanmasına neden oldu. Merkez üssünün Eboli olduğu bildirilen bu deprem Napoli'de oldukça yoğun biçimde hissedildi. Depremde 1500'den fazla kişi kayboldu. Depremin büyüklüğü 7,2'ydi.
11 TEMMUZ 1981 – İRAN
6,8 büyüklüğündeki depremin bilançosu 1027 ölü, 800'ün üzerinde yaralı.
13 ARALIK 1982- YEMEN
3000 kişinin öldüğü, 2000'den fazla yaralının bulunduğu bu deprem Richter ölçeğine göre 6 büyüklüğündeydi.
1986 MEXİCO CİTY DEPREMİ – MEKSİKA19 Eylül tarihinde gerçekleşen 8,4 büyüklüğündeki deprem 10 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Tam 412 binanın yıkıldığı ve 3 binden fazlasının ağır hasar gördüğü deprem ülkeyi 4 milyar dolarlık maddi zarara uğrattı. Bu depremin yarattığı en büyük olumsuzluklardan biri ise şehirde bulunan büyük hastanelerin kullanılamaz hale gelmesiydi.
1988 SPİTAK DEPREMİ – ERMENİSTAN
Gümrü Depremi olarak da adlandırılan Spitak Depremi, o tarihte Sovyetler Birliği bünyesinde bulunan Ermenistan'ın Spitak bölgesinde 7 Aralık 1988 günü yerel saatle 11:41’de meydana geldi. Kamu binaları (özellikle okullar ve hastaneler) 7,2 şiddetindeki depreme dayanamadı ve bu durum 20 bin insanın yaşamına mal oldu.Spitak kentinin tümü yıkıldı, komşu kentler Gümrü ve Vanadzor'da da orta ölçekli hasar meydana geldi. Sarsıntı, çevre köyleri de etkiledi. Metsamor Nükleer Santrali de deprem nedeniyle kapatıldı. Bölgedeki çoğu hastanenin yıkılması ve çok düşük kış sıcaklıkları nedeniyle kurtarma çalışmalarına hemen başlanamadı. Ermenistan hükümeti, deprem sonrası normal yaşama dönüş için destek vermeyi öneren yabancı yardım ekiplerinin ülkeye girmelerine izin verdi. Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Mihail Gorbaçov gezisini yarıda keserek depremin etkilediği bölgeyi ziyaret etmek amacıyla Ermenistan'a döndü.
Yıkılan binaların yeniden inşa edilmesi amacıyla dünyanın her tarafından yardımlar kış boyunca sürdü. Spitak, eski kent merkezinin hemen yanına yeniden inşa edildi. Ermenistan halkı, yapılan bu yardımlara mimari açıdan özgün yapıtlarla karşılık verdi. ABD'nin yardımlarına karşılık 1990 yılında Washington’da bir anıt inşa edildi.
21 HAZİRAN 1990 – İRAN
Bu depremde 35 000'in üzerinde insan öldü. 100 000'den fazla insan da yaralandı. 7,7 büyüklüğündeki depremde 500 000'den fazla kişi de evsiz kaldı.
16 TEMMUZ 1990 – FİLİPİNLER
Richter ölçeğine göre 7,7 büyüklüğünde yaşanan bu depremde ölü sayısı 2000, yaralı sayısı ise 3500. Merkez üssü Cabantuan olan depremde 148 000 kişi evsiz kaldı ya da başka bölgelere göç etmek zorunda kaldı.
1 ŞUBAT 1991- PAKİSTAN / AFGANİSTAN
İki ülkede de hissedilen ve ölümlere yol açan bu depremin büyüklüğü Richter ölçeğine göre 6,8'di. Pakistan'da 200, Afganistan'da da 1000'den fazla kişinin ölümüne yol açan depremde yüzlerce insan da yaralandı.
20 OCAK 1991- HİNDİSTAN
Delhi'nin kuzeybatısındaki Uttarkaşi yakınlarında 6,1 şiddetindeki bu depremde 1600 kişi öldü 2000 kişi yaralandı.
12 ARALIK 1992 – ENDONEZYA
Doğu Nusa Tangera olarak bilinen bölgedeki adaların bir bölümünde meydana gelen deprem 6.8 büyüklüğündeydi. En az 2200 kişinin öldüğü ve 1490 kişinin yaralandığı depremde 700 kişi de kayboldu. Kayıp kişiler de kayıtlara ölü olarak geçti.
30 EYLÜL 1993 – HİNDİSTAN
Bu tarihte ardarda yaşanan depremler Indra-Pradeş, Maharaştra gibi eyaletleri vurdu. Ölü sayısının 22 000'e ulaştığı depremlerin en şiddetlisi 6,4 büyüklüğündeydi.
17 OCAK 1995 – JAPONYA
Kobe kentinde meydana gelen depremde 6500 kişi öldü. Japonya'yı son elli yılda vuran depremlerin en şiddetlisi olan Kobe depremi Richter ölçeğine göre 7,2 büyüklüğündeydi.
28 MAYIS 1995 - RUSYA
Rusya'nın petrol üretim merkezlerinden biri olan Neftogorsk'da meydana gelen depremde yaklaşık 2000 kişi öldü. Depremin büyüklüğü 7,5 olarak ölçüldü.
10 MAYIS 1997 – İRAN
2000 kişinin öldüğü binlerce kişinin yaralandığı bu depremde birçok köy ve kasaba da ağır hasar gördü. Depremin büyüklüğü Richter ölçeğine göre 7,1 olarak saptandı.
4 ŞUBAT 1998 – AFGANİSTAN
En az 4500 kişinin öldüğü depremin büyüklüğü 6,1'di.
30 MAYIS 1998 – AFGANİSTAN
Takhar bölgesinde 50 köyün yıkıldığı 3000'den fazla insanın yaşamını yitirdiği şiddetli bir deprem yaşandı.
25 OCAK 1999- KOLOMBİYA
6,2 büyüklüğündeki bu depremde 1200 kişi öldü, 4500'ün üzerinde kişi yaralandı.
1999 GÖLCÜK DEPREMİ
1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02'de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. Richter ölçeğine göre 7,5 Mw büyüklüğünde gerçekleşen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.17 Ağustos depremi, tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmi raporlara göre, 17.480 ölüm, 23.781 yaralı oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 ölüm, ağır-hafif 100.000'e yakın yaralı olmuştur. Ayrıca 133.683 çöken bina ile yaklaşık 600.000 kişiyi evsiz bırakmıştır. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir. Depremin Türkiye'nin önemli bir sanayi bölgesi olan Marmara Bölgesi'nde meydana gelmiş ve çok geniş bir coğrafyayı etkilemiş olması, ülkede büyük sıkıntılara neden olmuştur.
Büyüklüğü ve konumu
Deprem, 17 Ağustos 1999'da, saat 3:02 de, 40,70 kuzey enlemi ile 29,91 doğu boylamının tarif ettiği bölgede, İzmit'in 11 km güneydoğusunda meydana gelmiştir.
Depremin büyüklüğü:
Depremin büyüklüğü çeşitli kuruluşlar tarafından değişik değerlerde bildirilmiş ise de moment şiddeti büyüklüğü Mw = 7,5 ve yüzey dalgası büyüklüğü Ms = 7,7 değerleri civarında değişmektedir.
Cisim Dalgası Şiddeti = 6,3 (USS)
Yüzey Dalgası Şiddeti = 7,8 (USGS)
Moment Şiddeti = 7,5 (Kandilli,USGS,Afet İşleri Genel Md. Deprem Araştırma Dairesi AIGM-DAD )
Kayıt Süresi Şiddeti = 6,7 (Kandilli)
Depremin odak derinliğinin 10–15 km olduğu ve sağ atımlı 120 km civarında bir fay hareketi ortaya çıktığı yapılan incelemelerle belirlenmiştir. Ana deprem dalgasının ardından büyüklüğü 4,0-5,0 değerlerinde olan çok sayıda artçı depremler meydana gelmiştir.
Deprem merkez üssüne en yakın ivme kaydı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi tarafından tüm Türkiye çapında kurulmuş ve işletilmekte olan Kuvvetli Yer Hareketi Kayıt Şebekesi'nin bir istasyonu olan İzmit Metoroloji İstasyonu'ndan alınmıştır. Buna göre, maksimum ivme, kuzey-güney doğrultusunda 163 mG, doğu-batı doğrultusunda 220 mG ve düşey doğrultuda 123 mG dir. Her üç birleşen de birbirleri ile kıyaslanabilir büyüklüktedir.
Resmi rakamlara göre Gölcük depremi
İllere göre ölü sayısı:
Bolu: 270
Bursa: 268
Eskişehir: 86
İstanbul: 981
Kocaeli: 9.477
Sakarya: 3.891
Yalova: 2.504
Zonguldak: 3 olmak üzere toplam 17.480 kişi ölmüştür.
2010 yılında yayınlanan Meclis Araştırması Raporu'nda ise can kaybı sayısı 18.373 olarak güncellenmiştir.
Aynı Araştırmaya göre:
Yaralı sayısı: 48 bin 901
Sakat kalan: 505
Yıkılan ve ağır hasarlı bina: 96 bin 796 konut ve 15 bin 939 işyeri
Orta hasarlı konut: 107 bin 315
Orta hasarlı işyeri: 16 bin 316
Az hasarlı konut: 113 bin 382
Az hasarlı işyeri: 14 bin 657
Prefabrik talep sayısı: 43 bin 264
Dağıtılan prefabrik sayısı: 40 bin 786
2001 GUJARAT DEPREMİ – HİNDİSTAN
26 Ocak 2001 yılında Hindistan'daki gerçekleşen deprem 7,9 şiddetindeydi. Depremde 20 bin insan hayatını kaybetti ve 400 bin kişi evsiz kaldı. Deprem bölgedeki su ve gıda kaynaklarının yüzde 60’ına büyük oranda zarar verdi.
Depremin ülke ekonomisine verdiği zarar 5.5 milyar dolar olarak kaydedildi.
2004 HİNT OKYANUSU DEPREMİ VE TSUNAMİSİ
2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi, 26 Aralık 2004 günü saat 00:58:53 UTC'de meydana gelmiş, merkezi Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında olan depremdir.Batma nedeniyle meydana gelen deprem, Hint Okyanusu'na kıyısı olan karaları vuran, yüksekliği 30 metreye kadar çıkan tsunamiler üretti ve bu nedenle on dört ülkede 230 binden fazla kişi öldü. Bu, tarihteki en çok ölüme yol açan doğal afetlerden biriydi. Endonezya en ağır zararı alan ülkeydi, onu Sri Lanka, Hindistan ve Tayland izledi.
9.1 ila 9.3 olan büyüklüğüyle, bir sismografla kaydedilmiş olan bugüne kadar ki en büyük üçüncü depremdi. Süresi 8.3 ila 10 dakika arasında değişen deprem, bugüne kadar görülmüş en uzun süreye sahipti ve tüm gezegeni 1 cm hareket ettirdi, Alaska'ya kadar depremleri tetikledi. İçmerkezi Simeulue ile Sumatra arasındaydı.
Etkilenen ülkeler ve halklarının durumu, dünya çapında bir insani yardım kampanyasının başlamasına sebep oldu. Tüm dünya çapından depremzedelere yardım amacıyla 14 milyar Amerikan doları (2004 itibarı ile) bağış toplandı.
2005 KEŞMİR DEPREMİ – PAKİSTAN
8 Ekim 2005’te Pakistan’ın Muzaffarabad şehri yakınlarında meydana gelen deprem 7,6 büyüklüğündeydi. 79 bin kişi hayatını kaybetti ve toprak kaymaları sonucu 4 milyon kişi evsiz kaldı. 7,6 büyüklüğündeki deprem Türkiye saati ile 7:50'de oldu ve 1 dakika 19 saniye sürdü. Ölü sayısı resmi kayıtlarda yaklaşık 75 bin kişi olarak belirtildi. Merkez üssünün İslamabad'ın 95 kilometre kuzeydoğusundaki Keşmir bölgesi olduğu bildirildi. Deprem, Hindistan ve Afganistan'da da etkili oldu.Kızılay ve AKUT Arama Kurtarma Derneği kurtarmaya katılan ilk ekiplerden biri oldu. Birçok insani yardım örgütü çalışma yürüttü.
2008 SİÇUAN DEPREMİ - ÇİN
2008 Siçuan depremi, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siçuan eyaletine bağlı Ngawa Tibet-Çiang Özerk ilinin Vençuan ilçesinde 12 Mayıs 2008 tarihinde yerel saatle 14:28'de meydana geldi. Çin Sismik Araştırmalar Merkezi ve Amerikan kaynakları, depremin şiddetini 7,8 olarak belirledi. Deprem Çin'in ekonomik merkezleri Pekin ve Şangay'da da hissedildi. Deprem merkezine en yakın Çin şehri ise Çengdu'ydu.Yaklaşık 70 bin kişinin öldüğü depremden sonra Çin'de üç günlük yas ilan edildi. Bu afet Çin'de 1976 yılında meydana gelen ve yaklaşık 250 bin kişinin öldüğü Tangshan Depremi’nden sonraki şiddeti ve can kaybı en büyük olan depremdi. Çongçing'de, 5 öğrencinin öldüğü rapor edildi. 20 kişi daha gömüldü ve bir ilkokulun çökmesi sonucu 100’den fazla kişi yaralandı. Ngawa, Tibet ve Qiang Otonom Bölgesi hükümeti, internet sitesinden bölge içinde 39 ölü ve 5 kayıp olduğunu duyurdu. Mianyang şehrinde, bir kişi su kulesinden düşerek öldü.
Deprem merkezine en yakın olan Dujiangyan'da çöken lise binasında 50’den fazla öğrencinin öldüğü rapor edildi. Shaanxi'de, 13 Mayıs yerel saat 9:30'da toplam ölü sayısı 92’ye ulaştı. Diğer iki komşu bölge Gansu ve Çongçing'de toplam ölü sayısı sırası ile 26 ve 50 olarak belirlendi. Reuters haber ajansı, Siçuan Sismolojik Bürosu, 12 Mayıs saat 22:20’deki tamamlanmamış istatistiklere göre ölü sayısını yaklaşık 9 bin olarak belirledi. Kurtarma timleri, en çok zarar görmüş olan deprem merkezine yakın alanlara tamamen harap olmuş veya toprak kaymasından kapanmış yollar nedeniyle uzun süre ulaşamadılar.
2010 HAİTİ DEPREMİ
12 Ocak 2010 Salı günü, yerel saatle 16:53'te, Haiti açıklarında Richter ölçeğine göre 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin merkezine yaklaşık 15 km uzaklıkta olan Haiti’nin başkenti Port-au-Prince harabeye döndü. Haiti Cumhurbaşkanı Rene Preval, depremin yol açtığı hasarı "akıl almaz" diye niteledi. Depremden bir yıl önceki kasırga felaketinin yaralarını sarmaya çalışan Haiti, dünyanın en yoksul ülkelerinden biri.Depremde, aralarında hastane, oteller, Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Birleşmiş Milletler temsilciliğinin de bulunduğu çok sayıda bina yerle bir oldu. Enkaz altında çok sayıda kişinin olduğu bildirildi. Deprem nedeniyle elektrik ve telefon şebekesi tamamen çöktü.
Tüm Haiti’de ve komşu ülkelerde hissedilen deprem bir dakikadan uzun sürdü. Bölgede 200 yılı aşkın bir süredir ciddi deprem olmadığını belirten uzmanlar, Haiti’den geçen fay hattının tek ve büyük bir sarsıntıyla kırıldığını duyurdu.
7 büyüklüğündeki ana sarsıntıyı, 5,9 ve 5,5 büyüklüğündeki iki artçı şok izledi. Amerikan Jeoloji Kurumu (USGS), bu depremin bölgede şimdiye kadar kaydedilen en büyük yer sarsıntısı olduğunu duyurdu. Merkez üssü, başkentin 15 kilometre güneybatısında olan depremin, yerin sekiz kilometre altında meydana geldiği belirlendi.
2015 NEPAL DEPREMİ
4 gün önce meydana gelen Nepel depremi ise yerel saatle 11:56'da meydana geldi 7,8 veya 8.1 Mw büyüklüğünde bir deprem. 1934'ten beri ülkede yaşanan en şiddetli depremdir. Deprem sonucunda en az 1.500 kişi öldü ve 1.700 kişi yaralandı. Arama kurtarma çalışmaları devam ediyor.
