Türk Fedakârlığının Simgesi: Kına

Antik devirlerden beri kullandığı tahmin edilen kına, Anadolu Türkleri'nin gelenekleri arasında halen ''tazeliğini'' koruyor. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tuncer Gülensoy, Türk halkının kına yakma kültürünü İslamiyet'i seçtiği yıllarda tanıdığını ve kendine göre uyarladığını söyledi.

O dönemlerde Arapların kınayı sadece saçlarındaki beyazlıkları kapatmak için kullandığını anlatan Gülensoy, ''vatana kurban olsun'' diye asker adayına, ''Allah'a kurban olsun'' diye kurbanlık koçlara, ''eşine kurban olsun'' diye geline kına yakma geleneğini ise Türklerin geliştirdiğini bildirdi. Sadece Anadolu Türklerinde var olan bu geleneğin ''fedakarlığın'' simgesi olarak değerlendirilebileceğini ifade eden Gülensoy, ''Çünkü Türk halkı gözü gibi bakıp büyüttüğü evlatlarını vatan sevdası, kızlarını yeni yuvaları, koçlarını ise Allah için feda etmeyi gözünü bile kırpmadan, allayıp pullayarak yolcu ederler.

Bu nedenle kurbanı temsil eden kınanın Anadolu'da önemini asırlardır yitirmemesi Türk milletinin ne denli fedakar olduğunu da gösteriyor'' dedi. Halen Türkiye'nin birçok yerinde hakim olan ''kına yakma merasimleri''nin tarihte yaşanan gelişmelerle birlikte Anadolu'dan göç eden Türklerle birlikte Türkiye'nin dışına da çıktığını ifade eden Gülensoy, asker adayları, gelinler ve koçlar için yapılan bu geleneğin başta Kıbrıs Türkleri olmak üzere Bulgaristan, Gagauz, Karay ve Azerbaycan Türklerin de de mevcut olduğunu vurguladı.

 

TARİHTE KINA
Kına, Dede Korkut Hikayelerinde de yer buluyor. Eski Mısır, Eski Yunan, Roma ve Ortaçağ'da boya ve ilaç olarak kullanılan kına, gerek Avrupa gerekse İslam dünyasında çok iyi biliniyor ve Türk tıp tarihinde de kendisine önemli bir yer ediniyor.

Kınayı veba hastalığına karşı kullanan Türkler, 15-19'ncu yüzyıllar arasında ise balgam, baş ağrısı, nezle, göz ağrısı, çocuklarda rastlanan çiçek hastalığı ve ateşli hastalıkların bir çoğunda tedavi amaçlı olarak kullanmışlar.


 

OGÜN/14-20.Eylül.2008/Sayı:90/Sayfa:13