TİC Holding Header
  • USD 32.331
  • EUR 35.078
  • Altın 2310.775
  • BIST 100 8880.09

Akıllı şehir yolculuğu (XXV) İstanbul

Daha adil, daha yeşil, daha yaratıcı ve daha Akıllı Şehir İstanbul…(25'nci yazı)
Akıllı şehir yolculuğu (XXV) İstanbul
Akıllı Şehir Yolculuğu'nun 25.yazısında Akıllı Şehir İstanbul Röportajı ile beraberiz:
İBB Bilgi İşlem Daire Başkanlığı "Teknoloji Yönetimi"
• Bilgi İşlem Daire Başkanı Dr.Erol Özgüner,
• Elektronik Sistemler Müdürü Hakan Çakır,
• Bilgi İşlem Müdürü Halil Karakaş,
• Coğrafi Bilgi Sistemleri Müdürü Rukiye Aydın Türktaş,
• Akıllı Şehirler Müdürü Burcu Özdemir'in sorularımıza verdikleri cevaplarla bu haftaki yazımız.

16 milyon nüfusu ile Avrupa'nın 23 ülkesinden daha kalabalık bir nüfusu olan, ülkemizin dış ticaret hacminin %56'sını, milli gelirin %27'sini, ihracatın %43'ünü tek başına sağlayan bir şehir İstanbul. Avrupa ile Asya'nın köprülerle, tünellerle, muhteşem boğazı ile birbirine bağlandığı şehir İstanbul. 0-25 yaş aralığında 4.7milyon insanın yaşadığı, 65 yaş üstü 1,2 milyon insana ev sahipliği yapan bir şehir İstanbul. 14 milyon internet kullanıcısının olduğu teknoloji sever bir şehir İstanbul.

Bu şehrin 85.000 çalışanı, 30 iştirak ve bağlı kuruluşa sahip en büyük organizasyonu ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Şehir teknoloji yatkını, yaşayanları teknoloji aşığı olunca, Belediyenin Akıllı Şehirleşme noktasındaki planları, projeleri ve gerçekleştirdikleri de yakın takip ediliyor tabi ki.

Önce Akıllı Şehirler denildiğinde neleri anlamamız gerektiğini sorduğumuzda ise aldığımız cevap, yol haritasının ipuçlarını içerecek şekilde. Şehirde yaşayan tüm insanların yaşam kalitesini bir üst noktaya taşıyacak tüm teknolojik çözümleri Akıllı Şehir Teknolojileri olarak tanımlıyor İBB Bilgi İşlem Daire Başkanı Dr. Erol Özgüner. Biraz daha açalım dediğimizde ise, gülümseyerek, parantezin çok büyük ve uzun olması gerektiğinin altını çizerek başlıyor anlatmaya. O zaman kulak verelim kendisine;

"Teknolojinin her zamankinden hızla geliştiği 21. Yüzyılda her yeni yıl bir önceki yılın 2 katı kadar veri üretiliyor (tabi tüketiliyor da) teknolojik gelişmenin odağında ve içindeyiz. O zaman önce altyapıdan başlamak lazım. An itibariyle fiber optik altyapı, tüm teknolojik gelişmelerin olmazsa olmazı. Bu konuya önemli yatırım yapıyoruz. Mevcutta 3800 km fiber altyapımız var, önce 4000 sonra 5000 km'ye doğru yol almamız gerekiyor. Toplam ihtiyacımız ise 13.000 km civarında.



Fiber networkünüz varsa bunu kullanacağınız wi-fi networkünüz şehir insanına ücretsiz olarak hizmet vermeli mottosuyla hareket edilerek 3800 farklı lokasyonda 7700 erişim noktası (access point) üzerinden günde 1GB'lık ücretsiz kullanım ile 4 milyonun üzerinde kullanıcıya ücretsiz internet hizmeti sunuluyor.

İBB'ye ait kütüphanelerde Pandemi günlerinin olumsuz etkilerinde artan data kullanımına cevap verebilmek için öğrencilere, araştırmacılara ve akademisyenlere günlük limit 5GB'a çıkarılmış durumda.

O zaman altyapıdan yavaş yavaş üstyapıya geldiğimizde de bu tarz büyük organizasyonların olmazsa olmaz ihtiyaçları veri merkezi yapılanması. İBB'nin kendisine ait 1200 m2'lik bir veri merkezi var. bu merkezde İBB ve iştiraklerinin yanı sıra, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile bazı özel sektör firmalarına da bulut bilişim hizmetleri veriliyor. İstelkom isimli iştirak şirketi işbirliği ile verilen hizmetlerin içerisine yeni dönemde IT güvenlik hizmetleri ve 7/24 operasyonel yönetim hizmetleri de eklenmiş durumda. 2021 yılında ise felaket kurtarma ve şehir içi yedekleme projeleri kapsamında Asya yakasına ve Ankara'ya yapılanma planları için proje çalışmaları başlamış durumda. Her şey şehrin belediyecilik ve kamu hizmetlerinin en kötü durumlarda bile aksamadan devam etmesi üzerine planlanıyor."

Donanımsal yapılanmalar yanında yavaş yavaş teknolojilere girmeye başladığımızda ise, çok büyük veri sahibi İBB'de hummalı çalışmalar yapıldığını görüyoruz. İBB içerisindeki tüm daire başkanlıkları ve müdürlüklerin bilgi alışverişleri ve 30 iştirak ve bağlı kuruluş birbirine online olarak bağlanmış durumda. 24 adet sunucu 366 core işlemci, 350 veri tabanı, 5000 rapor, 15.000 kullanıcı 20 petabayt veri ile muazzam bir veri büyüklüğü yönetiliyor Büyük Veri Platformunda.

Önemli olanın büyük veri sahibi olmak değil, bu veriyi toplayabilmek, işleyebilmek, gruplandırabilmek, tekilleştirebilmek ve sonrasında veri üzerinde analitik işlemleri yapabilmek olduğunun altını çiziyor Özgüner.

Böyle bir portal ve yukarıda bahsedilenlerden sonra regülatif kurallar ve KVKK'ya uygun olarak 155 veri seti ile günlük 155.000 kişinin toplamda 13 milyon erişimin olduğu bir Açık Veri Platformunu 2020 başında hizmete alan Teknoloji Yönetimi, 2021'de mekansal veri ve haritalama katmanları ile veri setlerini daha da geliştirerek başta startup firmaları ve akademisyenler olmak üzere yurtiçi ve yurtdışı kullanıcılara hizmet vermeye devam edeceklerini belirtiyorlar.

Büyük Veri platformunun tamamlayıcısı ise IoT Platformu ve sensör şebekesi. Özellikle İSKİ ve İGDAŞ'a ait sayaçların akıllı sayaçlarla dönüştürülmesi noktasında 13 milyon bina içi sensörle, aydınlatma, karayolları, hava ölçüm, buzlanma, yağmur, taşkın sensörleri ve kameralar ile yaklaşık 20 milyon sensörlü bir IoT şebeke altyapısı planlanıyor. Dünyanın sayılı örneklerinden olacağı muhakkak.

Bu platformların üzerinde ise, enerji, ulaşım, çevre, yönetişim, insan vb bir çok alanda Akıllı Şehirler çözümlerini görmek mümkün.



Pandemi döneminde artan işsizlik ve sosyal destek ihtiyacı üzerine geliştirilen "Askıda Fatura" uygulaması sadece yurtiçinde değil yurtdışında da önemli yankı buldu. 185.000 fatura ve 25 milyon TL'lik önemli bir dayanışma ağı, İBB-İSKİ-İGDAŞ üçgenindeki teknoloji ağı ile yönetilmeye devam ediyor.



Yine aynı dönemde geliştirilen Sosyal yardım başvuru uygulaması, Psikolojik Danışma Hattı, Boş otel odalarına Sağlık personellerinin çalıştıkları yerlere yakın konaklama alanlarını tercih ederek rezervasyon yapabildikleri ve ücretsiz konaklayabildikleri Sağlık-Turizm Platformu çok olumlu geri bildirimler alan uygulamalar oldu. Kurban bağışı ve Sosyal yardımların toplanması değerlendirilmesi, dağıtımı ve rotalama çalışmalarının mekansal verilere dayanılarak yapılması ise artan CBS uygulamalarının kullanımıyla teknoloji kullanımında İBB'nin mekansal veriyi ne kadar önemsediğinin de bir göstergesi.

Ekosistem nasıl oluşuyor diye sorduğumuzda ise, Zemin İstanbul ile başlayan cümleler sıralanıyor. "Zemin İstanbul Taksim Şişhane metrosunun çıkışında yaklaşık 1500m2'lik bir alanda ofisler, sınıflar, çalışma odaları, toplantı odaları, meet up salonlarının olduğu bir merkez. 2020 yılı içinde pandemiye rağmen 30 eğitim 25 büyük etkinlikle 5000 katılımcıya ulaşılmış durumda. Startup firmalar buradaki ofis alanlarından ücretsiz yararlanabiliyorlar. 2021'de ise Başakşehir'de 1500m2'lik bir Veri laboratuvarı ile Veri Analitiği konusunda hem projeler, hem eğitimler, hem bootcapl'ler düzenlenecek. Türkiye'nin önemli Veri Bilimcilerini burada yetiştireceğiz sektöre bir soluk vermeye çalışıyoruz" diyor Erol Özgüner.

Akılda kalan çalışmalar ise Tech İstanbul ve Deprem hackathonu etkinlikleri. 2021 de ise Londra, Singapur, Hollanda ve birkaç Avrupa ülkesi ile birlikte gerçekleştirilecek etkinliklerle Türk firmalara yurtdışına açılma imkanı sağlanmaya çalışılacak.

İç süreçlerde tekrarlayan rutin işler için robotlar çalışmaya başlamış bile İBB'de. Hali hazırda 4 süreç İBB 1 süreç Belbim'de robotlara emanet edilmiş durumda. Sayının yıl sonuna kadar 12 olması planlanıyor. Yani RPA (Robotic Process Automation) son sürat yayılıyor organizasyonda.



"Acil durum haberleşmesi için telsiz haberleşmesinin yanı sıra (Mevcut telsiz sistemi altyapısı analogdan dijitale dönüşüyor, kapsama genişliyor) deprem anı yaşanan iletişim problemleri için wi-fi servisleri yanında bluetooth teknolojisi ve mesh network üzerine de çalışmaların sürdüğünü, bir acil durum yönetim mobil uygulamasının hazırlık aşamasında olduğunu, şehri acil durumlara hazırlamanın en önemli öncelikleri olduğunu belirtiyor" Elektronik Sistemler Müdürü Hakan Çakır ve Bilgi İşlem Müdürü Halil Karakaş.

"Askı plan uygulaması ile şehrin imar yönetimini, yenilenen cep trafik uygulaması ile daha hızlı daha doğru trafik bilgilendirme yönetimini yapmaya çalıştıklarını ve mekansal verinin önemini" vurguluyor Coğrafi Bilgi Sistemleri Müdürü Rukiye Aydın Türktaş. Akıllı bisiklet paylaşım uygulaması ile kolay, ucuz, eğlenceli bir ulaşım deneyimini vatandaşlara sunuyoruz diyerek te eklemede bulunuyor.

Pandemi sonrası artan özel araç kullanımı sonrası ise trafik planlamayı oldukça kritik bir pozisyona getirmiş durumda. Bu konuda dünyanın en yetkin veri analitiği yazılı ve platformu bir hibe kapsamında belediye envanterine kazandırılmış durumda. Karayolları, İETT, şehir Hatları, metro, metrobüs, iTaksi, İstanbul kart ile yolculuk yapılan tüm noktalardan elde edilen veriler tek bir noktada toplanıp düzenlenerek toplu taşımanın düzenlenmesi için veri analitiği uygulamalarına tabi tutulacak. Yapay zeka ve makine öğrenmesi ile toplanan veriler ve eski veriler konsolide edilerek anlamlandırılacak. Bu konudaki çalışmalar İBB ve iştirakleri ile birlikte hummalı bir çalışma ile devam ediyor.

Başka bir hummalı çalışma ise bir super app konusunda, "İstanbullu herkesi bir dijital kimlik sahibi yapacak uygulama İBB'nin en çok kullanılan mobil ve web uygulamalarını üst düzey güvenlikli bir app çatısı altında toplayacak ve sonrasında çok farklı kullanıcı deneyimleri ile İstanbulluların kullanımına sunulacak ve onların kullanımı ile de her gün gelişecek ve vazgeçilmez hale gelecek" diyor Akıllı Şehirler Müdürü Burcu Özdemir.

Su-gaz aboneliklerinin yapılmasından, müze konser, tiyatro biletlerinin alınmasına, İstanbul kartın doldurulmasından park ödemelerinin yapılmasına kadar bir çok hizmeti tek bir noktada buluşturmak hedefleniyor. Ayrıca katılımcı demokrasi açısından şehirdeki parkların, meydanların düzenlenmesinde şehir insanının tercihlerini rol oynayacağı, kritik konularla ilgili anketler ve görüş formları ile tüm görüşlerin alınarak halk katılımı ile kararların alınması hedefleniyor.

Şehrin erişilebilir şehir olması adına da önemli adımlar atılıyor. Görme engelliler için yön ve rota tariflerinin yapıldığı Kapalı-Açık alan Yönlendirme Sistemleri Engelliler Merkezlerinden sonra tüm metro projelerine standart olarak konulmuş.

Yakın zamanda KVKK uyumluluğu ve süreç kolaylıkları açısından blockchain teknolojisi altyapısı ile aboneliklerin tek bir uygulama ile 1 dakika içerisinde başlatılması-bitirilmesi, Meslek Edindirme Kurslarına ait sertifikaların blockchain onaylı olarak verilmesi planlanıyor (yıl bitmeden hizmetinizde diyor Erol Özgüner)

O kadar çok proje eş zamanlı yürüyor ve o kadar çok teknolojik gelişim iş süreçlerinin içine dahil ediliyor ki G20 Akıllı Şehirler İttifakı, 2020 yılında ulaşılabilirlik konusunda Pilot şehir olarak seçmiş ve yakından izlemeye almış. 2021 Davos buluşmasında şehrin son 1 yılı anlatılarak G20 ülkelerinin temsilcilerine sunulacak.

2020 yılı İBB'nin teknolojik atılımlarının 6'sı yurtdışı 4'ü yurtiçi ödüllendirilmeleriyle de dış gözlerce de gözlerden kaçmamış.

Son söz yine Daire Başkanından olsun;

"Metne sığmayan ama devam eden veya sahada olan diğer çalışmalarımızı da anlatmak için en kısa sürede tekrar ağırlamak ve sizleri bilgilendirmek isteriz, her şey daha adil, daha yeşil, daha yaratıcı ve daha Akıllı Şehir İstanbul için"

SONUÇ
Teknoloji yatkını, yaşayanları teknoloji aşığı İstanbul'un Akıllı Şehir Yolculuğunu dinledik "Teknoloji Yönetimi"nden. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Akıllı Şehirleşme noktasındaki planlarını, projelerini ve gerçekleştirdiklerini anlattılar bize. Bu anlatılanlar İstanbul'un bugünü ve yarını. Birde 8.000 yıllık tarihiyle dünden bugüne kadim bir yolculuğu var bu şehrin. Bu yolculuğa baktığımızda, Doğu ve Batı kültürlerinin sentezlendiği, Asya ve Avrupa kıtaları arasında köprü olan ve "hep akıllı" olan bir şehir olarak görüyoruz "İstanbul"u. Örneğin tarihi su kemerleri Akıllı Şebekeler'in geçmişten bugüne yansımasıdır. Ve Su yolları üzerinde yapılmış olan su terazileri, akıllı ulaşım örneği olarak Karaköy Tünel, Beyazıt Yangın Kulesi-Akıllı Yaşam (Güvenlik); ve aslında hepsinde bir akıl olan daha nice akıllı çözüm sunmuş geçmişten günümüze İstanbul.



Bu bağlamda bakıldığında İstanbul daha Akıllı Şehir olma yolunda nice akıllı çözümler ve uygulamalar ile dünya coğrafyasında birçok şehirden daha iyi durumda ve Türkiye'de de birçok şehrin çok önünde ve öncü.

Akıllı Şehir yol haritalarıyla; insan yaşamının kalitesini, refah düzeyini yükseltmek için çözümler ve uygulamalar üreten İstanbul gibi öncü şehirlerimizin çoğalması dileğiyle.


Sevgi ve Sağlıkla kalın...
ncmozdmr

Kaynak:

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Bilgi İşlem Daire Başkanlığı

OGÜNhaber web sayfası- Bazı şehirler hep 'Akıllı'ydı' (İstanbul) …Necmi Özdemir, 24 Şubat 2019


Katkıları için Hüsnü Baysal'a teşekkür ederiz.

Yasal Uyarı : Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Gün Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir. Ayrıntılar için lütfen tıklayınız.

Yorum Yazın